Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

“Diabolik Öğrenme” Modeli
devre
devre
B
devre
C
zaman
biyolojik
endofenotip
devre
X
devre
Y
devre
Z
yetersiz
tedavi veya
tedavi
provoke olmamış,
aşırı aktivasyonla veya devrenin
bozulması ile telafi edici sistem
bozulmuş
semptom
endofenotipi
veya
fenotip
bir psikiyatrik bozukluğa ait
psikiyatrik semptom (örneğin; ilaç
kötüye kullanımı, ağrı,
panik, depresif duygu
durumu, insomnia
ŞEKİL 8-6A Diabolik öğrenme. “Diabolik öğrenme” modeli, bölüm bir. “Diabolik öğrenme” modeline
göre, zaman içerisinde süregelen bir psikiyatrik semptom, devrenin kötüleşerek bozulmasına yol açan bir
unsur olabilir.
hastaları görmüşlerdir; dolayısıyla, tedavilerin neticeyi değiştiremeyeceği düşünülen ve
gidişatı kötü olan bazı hastalarda, hastalığın seyri sırasında yapılacak erken müdahalelerin
bazı hastaların durumunda değişiklik yapıp yapmayacağını merak edebilirler.
Birkaç hastalıkta yapılan nüksü önleme çalışmaları, öngörüldüğü gibi, tedavi eksikliğinin
nükse neden olduğu görüşünü desteklemektedir. Bazı kurumsal eleştiri komisyonları
bazı psikiyatrik hastalıklarda, özellikle şizofrenide, uzun vadede semptomların
alevlenmesine neden olacağı göze alınarak, aktif tedavi vermeyip plasebo vermenin etik
olup olmadığını merak edebilirler.
Psikiyatrik hastalıkların büyük bir bölümünü oluşturan depresyon, anksiyete, insomnia,
kaygı, obsesyonlar, delüzyonlar ve impulsivite’nin “diabolik öğrenme”nin bir çeşidi
olduğu düşünülmektedir. Söz konusu devre öncelikle bilgi işleme sürecindeki yetersizliğini
birtakım semptomlar üreterek yaşar. Daha sonra, ilgili devrede ve onun sinapslarında,
uzun dönemli potansiyalizasyon (LTP) fenomenine benzer şekilde, uzun-dönemli
hafıza ile birlikte ortaya çıktığı varsayılan benzer değişiklikler, devrenin yetersizliklerini
ve buna bağlı oluşan semptomların sürdürülmesi için ortaya çıkabilir. Öğrenme modeli,
gerek ağrı gerekse bağımlık için anahtar araştırma perspektifidir ve diğer birçok psikiyatrik
bozukluklardaki semptomlar ile ilgili olarak kolayca uygulanabilir (Şekil 8-6).
Devre, aslında panik yapmayı, bağımlı olmayı, ağrıyı, anksiyete deneyimini vb. “öğrenir”.
Eğer diabolik öğrenme yeteri kadar kötü olmasaydı, devam eden semptomların zamanla
sinaptik, dentritik ve nöronal kayba yol açabileceği de varsayılırdı (Şekil 8-7). Bu
yüzden, devreler aşırı aktif olurlarsa, bozulurlarsa, biyolojik veya emosyonel yükleri iş-
230 Temel Psikofarmakoloji