Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

DSM-IV Majör Depresif Epizodun Belirti Boyutları
depresif duygudurum
apati/ilgi kaybı
bunlardan biri gereklidir
uyku bozuklukları
psikomotor
yorgunluk
kilo/iştah
değişiklikleri
suçluluk
AJİTASYON
intihar
düşüncesi
bunların
dörtyada
daha
fazlası
gereklidir
değersizlik
yürütücü işlev
bozukluğu
ŞEKİL 11-44 Depresyonun DSM-IV belirtileri. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı
dördüncü baskı (DSM-IV)’ya göre, bir majör depresif epizod ya depresif duygu durumu ya da ilgi kaybı ve
aşağıdakilerden en az dördünden oluşmaktadır: Kilo/iştah değişiklikleri, insomnia veya aşırı uyuma,
psikomotor ajitasyon ya da yavaşlama (retardasyon), yorgunluk, suçluluk ya da değersizlik duyguları,
yürütücü işlev bozukluğu ve intihar düşüncesi.
Bir majör depresif epizodun tanısı için listelenen dokuz belirtinin her biri, teorik olarak
bu belirtilere aracılık eden beyin devreleri ile eşleştirilebileceği gibi (şekil 11-45), aynı
zamanda, bu beyin bölgelerinin her birinin varsayımsal olarak trimonoaminerjik sitemle
olan ilişkisi de inerve ettikleri her bir beyin bölgesi üzerine eşleştirilebilir (Şekil 11-46’dan
11-54’e). Bu, her biri varsayımsal olarak belirli işlev bozukluğu olan beyin bölgesindeki
nöronal iletişimi etkileyen monoamin nörotransmitterlerin bir grubunu oluşturur. Trimonoaminerjik
nörotransmitter sistem içindeki ilgili nörotransmitterleri etkileyen ilaçlarla
her bir bölgenin hedeflenmesi, her bir özgül belirti için işlev bozukluğu olan devrelerde
bilgi işlemenin etkinliğini arttırarak, hasta tarafından hissedilen her bir bireysel semptomun
hafiflemesine yol açabilir. Belirli beyin bölgelerinde ilaçların monoaminleri bu şekilde etkilemesi
eğer başarılı olursa, semptomları ortadan kaldırabilir ve majör depresif bir epizodun
iyileşmesine yol açabilir (Şekil 11-46’dan 11-54’ün sonuna kadar).
Genellikle, majör depresif bozuklukta bu devrelerdeki monoaminerjik işlev mavi ya da
azalmış olarak gösterilmektedir ve monoamin hipotezi ile uyumludur. Ancak, daha kesin
betimleme basit bir yetersizlikten ziyade "ahenksiz" çalışma da olabilir. Depresyonda bazı
beyin bölgeleri, aslında artmış nöronal aktivasyona sahiptir ve diğerleri azalmış nöronal aktivasyona
sahiptir. Bununla birlikte, depresyon için bugün mevcut trimonoaminerjik tedavilerin
hepsi genellikle monoaminlerin biri ya da daha fazlasını artırmaktadır.
Örneğin, bir majör depresif epizodun ana belirtisi olan depresif duygu durumunun,
amigdalanın yanı sıra, özellikle ventromedial prefrontal korteks (VMPFK) ve yakındaki
anterior singulat korteksin subgenual bölgesi gibi prefrontal korteksin “duygusal” bölgelerinde
yetersiz bilgi işleme ile ilgili olduğu düşünülmektedir (Şekil 11-46). Trimonoaminerjik
nörotransmitter sistemin üç monoamin nörotransmitterinin her biri bu bölgeleri
490 Temel Psikofarmakoloji