Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

5. ve 6. Bölgeler Arasındaki Kıvrım-İyonik Filtre
Voltaja duyarlı kalsiyum kanalı (VDKK)
hücre dışı
hücre içi
Şekil 5-28B Voltaja duyarlı kalsiyum kanalının iyonik filtresi. Alfa gözenek biriminin transmembranal 5.
ve 6. segmentleri arasındaki ekstraselüler kıvrım iyon filtresi gibi davranır (süzgeç olarak resmedilmiştir).
Burada voltaja duyarlı kalsiyum kanalının alfa gözenek ünitesiyle birlikte sadece kalsiyum iyonlarının
hücreye girişine izin veren iyonik filtre gösterilmiştir.
maksimum iyon akışına izin verecek durumda açık ve aktif olabilir (Şekil 5-31, sol). Sodyum
kanalı iyon akışını durdurmak istediğinde, bunu gerçekleştirebileceği iki durum vardır.
Bir durumda hızlıca gözenek inaktivatörü içeri doğru kıvrılarak iyon akışını o kadar
çabuk durdurur ki kanal henüz kapalı hale bile geçemez (Şekil 5-31, orta). İnaktivasyonun
diğer bir durumunda ise iyon kanalının şeklindeki yapısal değişiklikler sonucu kanal
kapanır (Şekil 5-31, sağ). Gözeneğin inaktivasyonu çok hızlı bir inaktivasyon mekanizması
olabilir. Kanal kapanma mekanizması ise daha kararlı bir inaktivasyon durumu olabilirse
de, bu kavramlar henüz tam olarak aydınlatılabilmiş değildir.
Sodyum kanallarının birçok alt tipi vardır. Bununla beraber, farklı beyin bölgelerinde
bulunmaları, farklı işlevleri, farklı ilaç etkileri göstererek birbirlerinden hangi açılardan farklı
oldukları konusu yeni yeni açıklığa kavuşmaktadır. Psikofarmakologlar için ilgi çekici olan
konu, bazılarının duygu durumu düzenleyici ve ağrı kesici özelliği de olan birçok anti konvülzan
ilacın etki yerinin çeşitli sodyum kanalları olmasıdır (Şekil 5-32). Mevcut çoğu antikonvülzan
ilacın, birçok iyon kanalı tipinin bir çok bölgesini de içeren etki yerleri olabilir.
Anti-konvülzanların, voltaja duyarlı iyon kanallarındaki özgül moleküler bölgeler-
150 Temel Psikofarmakoloji