Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

onlarda oksidatif strese yol açabileceği, NMDA reseptörü aktivasyonu ile nörotoksisiteyi
arttırabileceği, beta amiloid toksisitesini arttırabileceği ve apoptozis yoluyla nöron hücre
kaybına yol açabileceği gösterilmiştir. Özellikle plazma folat düzeyi düşük olan kişilerde
folat takviyesi homosistein düzeylerini düşürür (Şekil 12-111’e bakınız).
Bu biyokimyasal etkilerinden dolayı folat Alzheimer hastalarında ve bellek problemleri
olan yaşlı kişilerde araştırılmaktadır. Birkaç çalışmanın sonuçlarına göre böyle olgularda
plazma folat düzeyleri düşüktür. Çoğu sistematik olmayan bildirilerin, olgu
raporlarının ve hatta bazı kontrollü çalışmaların sonuçları folatın tek başına veya B6, B12,
N-asetilsistein (glutatyon prekürsörü) gibi antioksidanlarla veya kolinesteraz inhibitörleriyle
kullanımının böyle olgularda bellek şikayetlerini iyileştirdiğini göstermektedir.
Selejilin
Selejilin oral olarak düşük dozlarda alındığında seçici bir MAO-B inhibitörüdür. Selejilinin
depresyonun tedavisinde transdermal formülasyonda bir santral MAO-A artı MAO-B inhibitörü
ve periferal MAO-B inhibitörü olarak etkileri bölüm 12’de tartışılmıştır ve şekil 12-65
ile 12-79 arasında gösterilmiştir. Alzheimer hastalığı veya Parkinson demansında düşük dozla
kullanıldığında dopamini güçlendirdiği, ayrıca antioksidan ve nöroprotektif etkileri ile ilgili
bazı klinik ve teorik nedenler de selejilinin hastalık ilerlemesini yavaşlattığını düşündürmektedir.
Bununla birlikte demansta selejilin tedavisinin faydası orta düzeydedir.
Vitamin E (alfa tokoferol)
Antioksidan olarak vitamin E Alzheimer hastalığında hastalığın ilerlemesini önlemek için
önerilmektedir ve tek başına veya selejilin veya kolinesteraz inhibitörleri ile kombinasyon halinde
kullanımı ile ilgili çalışılmalar sürdürülmektedir. Günümüzde, demansta vitamin E’nin
etkinliği ile ilgili inandırıcı bulgular yoktur ve hatta uzun dönem yüksek doz vitamin E tedavisinin
mortaliteyi artırdığı ile ilgili kaygılar bulunmaktadır. Bundan dolayı uzman doktorların
çoğu demans hastalarında vitamin E tedavisinin sürdürülmemesini tavsiye etmektedir.
Ginko biloba
Demansta etkileri net olarak ortaya konmamıştır ve muhtemelen kolinesteraz inhibitörleri
kadar faydalı değildir. Kanamayı artırması ve ürünlerin üretim sorunları ile ilgili kaygılar
da bulunmaktadır.
Statinler
Statinler veya hidroksi-metil-glutaril koenzim A (HMG-CoA) redüktaz inhibitörleri hiperlipidemi
tedavisinde kullanılmaktadır. Bu ilaçlar kolestrolün beta sekretaz sayesinde
daha fazla amiloidojenik yolağı harekete geçirip amiloid prekürsör proteini oluşturma işlemi
ile bağlantılı olmasından dolayı Alzheimer hastalığında çalışılmaktadır (Şekil 18-
32’e bakınız). Alzheimer hastalarında bu ilaçların faydalı olup olmadığına ilişkin
çalışmalar halen devam etmektedir.
Rosiglitazon ve peroksizom proliferatör aktivie edici reseptör (PPAR)
gama agonistler
Diyabetin Alzheimer hastalığında bir risk faktörü olduğu bilinmektedir. Rosiglitazon gibi
PPAR gama agonistler diyabet tedavisinde onaylanmıştır ve insülin duyarlılığını artırıcı
ilaçlardır. İnsülinin daha fazla utilizasyonunu sağlar ve böylece diyabette insülin direncini
azaltır. Bunun yanında rosiglitazonun bazı anti-inflamatuar özellikleri de vardır. İn-
936 Temel Psikofarmakoloji