23.03.2018 Views

Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

TABLO 16-7 İyi uyku hijyeni<br />

Şekerlemeden kaçının<br />

Yatağı uyku için kullanın, okuma, TV vs için değil.<br />

Uyumadan önce alkol, kafein ve niktoinden kaçının<br />

Uyumadan önce ağır egzersizden kaçının<br />

Yatakta geçen zamanı sınırlayın (20 dakika içinde uykun yoksa kalk, uykun gelene kadar yatağına yatma)<br />

Uyku ve uyanıklık alışkanlığını yönetin<br />

Gece parlak ışıktan kaçının, gündüz ışığından yararlanın<br />

TABLO 16-8 Uyuklamanın sebebi nedir?<br />

Uyku yoksunluğu (yeterli uyumama)<br />

Uyku bozuklukları<br />

- Narkolepsi<br />

- Obstrüktif uyku apnesi<br />

- Huzursuz bacak<br />

- Periyodik ekstremite haraketi bozukluğu<br />

- Sirkadiyan ritim bozukluğu (iş değişikliği, jet lag, gecikmiş uyku)<br />

- Primer aşırı uyuma<br />

- Yetersiz uyku hijyeni<br />

Psikiyatrik hastalıklar<br />

Psikiyatrik ve diğer ilaç tedavileri<br />

Madde kötüye kullanımı<br />

Tıbbi Bozukluklar<br />

- Obezite<br />

- İnsülin rezistansı/diyabet<br />

Hipnotik eczanesi<br />

Özetle, hipnotikler olarak kullanılan çeşitli ajanlar Şekil 16-29'da gösterilmiştir. Bu şekilde<br />

hipnotik olarak onaylanmış ilk sıra tedavi seçeneği olarak GABA-A PAM’lar ve<br />

melatonergic ajan ramelteon ve ikinci sıra seçenek olarak onaylanmış benzodiazepinler<br />

ve trazodon gibi antidepresanlar görülmektedir. Burada ayrıca geliştirilmekte olan bir kaç<br />

ilacı da içeren çok sayıda ajan gösterilmiştir. Bilişsel davranışçı yaklaşımların ve uyku hijyeninin<br />

de (Bkz.Tablo 16-7) yardımcı veya güçlendirici tedavi seçenekleri kadar insomnia<br />

sorunu olan bazı hastalarda çok etkili olabileceğini de unutmamak ve dikkate almak<br />

gerekir.<br />

Gündüz aşırı uyuklama (hipersomnia) ve uyanmayı destekleyen ajanlar<br />

Uyuklama nedir?<br />

"Uyuklama" terimi bazen "aşırı uyuklama-hipersomni-" yerine kullanılır. Burada gündüz<br />

aşırı uykululuğun semptomlarını, nedenlerini, ve özellikle üç uyarıcı ajan olan kafein,<br />

modafinil ve uyarıcılar (stimulanlar) ile tedavisini tartışacağız. Uykululuğun en yaygın nedeni<br />

uyku yoksunluğudur ve asıl tedavisi ilaç değil, uykunun düzenli bir şekilde uyunmasıdır<br />

(Tablo 16-8). Gündüz aşırı uykululuğunun diğer nedenleri arasında çeşitli uyku<br />

bozuklukları, psikiyatrik bozukluklar, ilaç tedavileri ve başka tıbbi bozukluklar sayılabilir<br />

(Tablo 16-8). İnsanlar genelde uykuya önem vermese ve sadece korkakların uyuklamadan<br />

şikayet edebileceğini iddia etse de, gündüz aşırı uyuklama hali tehlikesiz bir durum<br />

değildir ve gerçekte ölümcüldür (Tablo 16-9). Uyku kaybı alkol zehirlenmesine denk bir<br />

850 <strong>Temel</strong> Psikofarmakoloji

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!