11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi II. dro-kiloTa sistema. uGlebis tipebi<br />

rogorc iTqva, drois morfologiur kategoriad miCnevam<br />

TavisTavad dasva sakiTxi am kategoriis niSnis Ziebisa.<br />

axal qarTulSi warsuli drois gageba ramdenime mwkrivis<br />

formas SeiZleba hqondes. sxvagvarad: mwkrivTa daxasiaTebisas<br />

warsuli drois mniSvnelobis gadmocema miiCneva ramdenime<br />

mwkrivis formisaTvis niSandoblivad: vwer vwerdi vwer vwerdi<br />

di, di , da davwer da<br />

vwer vwerdi<br />

di, di , da davwe da<br />

vwe-<br />

re re, re<br />

, da dami da<br />

mi miwe<br />

weria weria<br />

ria, ria , da dame da<br />

me mewe<br />

wera<br />

ra, ra , da dame da dame<br />

mewe<br />

weros<br />

ros. ros Sesabamisad iKo mcdeloba<br />

namKo drois morfologiuri niSnis gamoKofisa.<br />

<strong>arn</strong>. Ciqobava wers: `rogorc zmnaSi, ise nazmnar saxelebSi<br />

(mimGeobebSi) dro afiqsebiTaa gamoxatuli (akeTeb-d-a... akeT-a<br />

← akeT-e-a... u-keTeb-i-a... e-keTeb-in in in-a... in (<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1952, gv.<br />

275). magaliTebSi warsuli drois gamomxatvel morfologiur<br />

niSnebad gaxazulia: -d, , , -e, , -u, , -i, , -ni ni ni. ni drois morfologiur<br />

gamoxatvaze msJeloba grZeldeba: SeiZleba dro aGniSnos cal calke cal ke<br />

sitKvam sitKvam: sitKvam guSin... SarSan... Zvelad... warsulSi... winaT _ namKo<br />

droze miuTiTebs. magram es ar aris dro gramatikuli gagebiT,<br />

dros aq gadmogvcems mTe mTeli mTe li sitKva da ara mo morfo mo morfo<br />

rfolo<br />

logi<br />

giuri gi ri sa sa- sa<br />

Su Suale Su<br />

le leba<br />

ba... ba dro dro mo morf mo morf<br />

rfolo rf lo logi<br />

giuri gi ri (afiqsebiT gamoxatuli) da<br />

`dro dro ara aramor ara aramor<br />

morfo<br />

folo<br />

logi<br />

giuri gi ri ri~ ri (leqsikuri saSualebiT gadmocemuli)<br />

iseve unda ganvasxvavoT, rogorc mravlobiTi ricxvi, ricxviTi<br />

saxeliT aGniSnuli (`asi kaci~), da mravlobiTi ricxvi, morfologiuri<br />

niSniT warmodgenili (`kacebi~) (<strong>arn</strong>. Ciqobava, iqve).<br />

Se SeniS Se<br />

niS niSvna<br />

vna: vna iberiul-kavkasiur enebSi uGlebis tipebis Sesaxeb<br />

msJelobisas <strong>arn</strong>. Ciqobava wers: `dro, kilo<br />

da kilosTan funqciurad axlo mdgomi modaluri<br />

kategoriebi (Tanaobisa, saurTierTo, uneburobisa,<br />

ganzraxvisa...) upiratesad semantikur-stilistikuri<br />

xasiaTisa Cans!~ (<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1979,<br />

gv. 165).<br />

Zveli qarTulis uwKvetelSi, I TurmeobiTsa da wKvetilSi<br />

gamovlenil -e sufiqss v. Tofuria `namKo saxeobaTa saerTo niSnad<br />

miiCnevs~ (v. Tofuria, 1955), Tumca drois gamomxatvel<br />

afiqsad misi kvalifikacia ar xdeba (iqve, gv. 73). TiTqosda winaaGmdegobrivia:<br />

`namKos saxeobaTa saerTo niSani~ `dros uTuod<br />

ar gamoxatavda~. magram wKvetilis -e sufiqss namKo drois<br />

101

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!