11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

134<br />

g. g o g o l a S v i l i. qarTuli zmna<br />

*<br />

* *<br />

mainc: ra ra aris aris mwkri mwkrivi mwkri mwkrivi<br />

vi? vi<br />

gavixsenoT: erTi Tvalsazrisis mixedviT, mwkrivi ar aris<br />

kategoria, igi teqnikuri terminia. sxva Tvalsazrisis mixedviT,<br />

mwkrivi kategoriaa, masTan rTuli kategoria. am Tvalsazrisis<br />

Sesaxeb zemoT vrclad gvqonda saubari. mwkrivis raobis amgvari<br />

gageba CvenTvis sadavoa, magram ar uarvKofT imas, rom mwkrivi<br />

kategoriaa.<br />

metKvelebis nawilTagan formacvaleba saxelsa da zmnas axasiaTebs.<br />

saxelis formacvaleba xdeba brunvisa da ricxvis mixedviT,<br />

brunva da ricxvi saxelis morfologiuri kategoriebia _<br />

xdeba maTi gamoxatva formobrivad. es cnobili faqtia. risTvis<br />

dagvyirda amis gaxseneba:<br />

miuTiTeben, rom `uGvlileba zmnis morfologiaSi imave rigis<br />

movlenaa, rac saxelTa morfologiaSi bruneba. orive erTi<br />

da imave principiT unda iqnes Seswavlili~ (b. JorbenaZe, 1984,<br />

gv. 17).<br />

mwkrivi iseTive monacemia zmnis sistemaSi, rogoric brunva<br />

saxelis sistemaSi: `nakvTi aris zmnis funqcionirebis (enaSi<br />

zmnis arsebobisa da gamoKenebis) forma. nakvTs formobriv moepoveba<br />

Tavisi Kalibi, fuZe da mawarmoebeli~ (b. JorbenaZe, iqve).<br />

brunvis kategoriis Sesaxeb msJelobisas aGniSnaven, rom<br />

`igiveoba leqsikuri da sxvadasxvaoba gramatikuli, _ ai brunvis<br />

formaTa arsebobis niSani~ (a. SaniZe, 1973, gv. 44). Sesabamisad<br />

SeiZleba iTqvas, rom mwkrivis formaTa arsebobis niSania leqsikuri<br />

igiveoba da gramatikuli (formobrivi) sxvadasxvaoba.<br />

brunva morfologiuri kategoriaa saxelisa; mwkrivi _<br />

zmnisa, ramdenadac saxelis sistema martivia zmnis sistemasTan<br />

SedarebiT, imdenad brunvis kategoria martivia mwkrivis kategoriasTan<br />

SedarebiT, romelsac aqvs sakuTari forma da funqcia,<br />

romelic Sesabamis konteqstSi gamovlindeba.<br />

mwkrivis formobriv saxes mwkrivis fuZe qmnis. mwkrivis fu-<br />

Zed miiCneva is nawili zmnisa, romelsac CamoSorebuli aqvs pirisa<br />

da ricxvis niSnebi; mas Tavisi paradigma aqvs. mwkrivis paradigmas<br />

qmnis mxolod pirisa da ricxvis niSnebiT gansxvavebuli<br />

formebi:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!