11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi II. dro-kiloTa sistema. uGlebis tipebi<br />

*<br />

* *<br />

rogorc warmodgenilma msJelobam gviCvena, erTi mwkrivis<br />

formas konteqstisda mixedviT SesaZlebloba aqvs sxvadasxva<br />

droisa Tu kilos mniSvnelobis gadmocemisa; aseve erTgzisi da<br />

mravalgzisi moqmedebisa; unaxavi an nanaxi aqtisa; aseve erTdrouli,<br />

uwinaresi Tu Semdgomi moqmedebis gamoxatvisa... (SevadaroT:<br />

brunvis forma da brunvaTa funqciebi).<br />

4444....8888. . . . as aspeq as aspeqti<br />

peq peqti<br />

ti ti da da da da mwkrivi mwkri mwkri mwkrivi<br />

vi vi<br />

a. SaniZis moZGvrebis mixedviT, aspeqti qarTulSi ar aris<br />

mwkrivis elementi, uGlebis kategoria. igi warmoqmnis kategoriaa.<br />

`aspeqti Zvelad uGlebis kategoria iKo: is aucilebeli<br />

elementi iKo TviTeuli mwkrivisa I-sa da II seriaSi, magram axal<br />

sistemaze gadasvliT es kategoria gamovida uGlebidan da warmoqmnaSi<br />

daiyira adgili, radganac am gziT man zmnis paralelur<br />

formebs (uzmniswinosa da zmniswinians) mwkrivebSi sxvadasxva<br />

gramatikuli mniSvneloba misca: grixa _ dagrixa, grixos _ dagrixos,<br />

ugrexia _ daugrexia da sxva~ (a. SaniZe, 1973, gv. 270).<br />

es imas niSnavs, rom mxolod aspeqtiT gansxvavebuli formebi ar<br />

CaiTvleba sxvadasxva mwkrivis formebad: we wera we ra da da dawe da<br />

we wera<br />

ra, ra , we weros we ros<br />

da da dawe da dawe<br />

weros we ros erTi da imave mwkrivis formebia.<br />

sxvagvari iKo viTareba Zvel qarTulSi: `Zvel qarTulSi aspeqti<br />

uGlebis kategoria iKo da mwkrivSi Sedioda, rogorc misi<br />

elementi: I seriis mwkrivebi usruli aspeqtiani iKvnen. II serisa<br />

ki _ srulisani. zmniswins am sakiTxSi araviTari Zala ar<br />

hqonda: is an gezs aGniSnavda, orientaciiTurT, an axali zmnis<br />

sawarmoebeli morfema iKo. amitom awmKos mwkrivis exlandel<br />

dros zmniswinis darTva momavlisad ver gadaaqcevda, ....samagierod<br />

II seriis mwkrivebi Kvela srul-aspeqtiani iKo~ (a. SaniZe,<br />

1973, gv. 266). momxdari cvlilebis ZiriTadi Sedegi, a. SaniZis<br />

azriT, aris is, rom I seriis formebi or wred gaiKo: `paralelur<br />

formaTa gansxvavebuli gamoKenebiT axalma sistemam awmKos<br />

Jgufis sami wevrisagan warmoqmna sami axali mwkrivi, gansxvavebuli<br />

erTi-meorisagan Sesabamisad ara marto aspeqtis mixedviT,<br />

127

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!