11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi II. dro-kiloTa sistema. uGlebis tipebi<br />

risiT II TurmeobiTi I-sagan erTi elementiT gansxvavdeba. es elementia<br />

Tanamimdevroba (uwinaresi). mwkrivi gadmogvcems iseT unaxav<br />

moqmedebas, romelic sxvas uswrebda~ (a. SaniZe, 1973, gv. 112).<br />

III seriis mwkrivebs a. SaniZe `unaxavi aqtis mwkrivebs~ uwodebs<br />

(gv. 222), Tumca ar Cans, III kavSirebiTsac unaxavi aqtis<br />

mwkrivad miiCnevs Tu ara.<br />

Tu TurmeobiTebi unaxavi aqtis mwkrivebia, ivaraudeba, rom<br />

sxva mwkrivebi na naxu na<br />

xu xuli xu li aq aqtis aq<br />

tis mwkrivebia.<br />

aris Tu ara aqti ucvalebeli kategoria TurmeobiTis<br />

mwkrivebisaTvis? sakiTxi sagangebod Seiswavla i. qavTaraZem. misi<br />

azriT, `udavoa, rom qarTul enaSi TurmeobiTis nakvTi Zalian<br />

xSirad ixmareba iseTi moqmedeba-mdgomareobis gadmosacemad, romelic<br />

subieqtma Tavisi TvaliT naxa, daeswro mas, unaxavi moqmedebis<br />

gamosaxatavad misi gamoKeneba srulebiTac araa erTader-<br />

Ti, piriqiT, es ufro gviandeli Cans, roca drois gageba masSi<br />

ramdenadme daiCrdila~ (i. qavTaraZe, 1956, gv. 191). anu unaxaoba<br />

SeiZleba gadmosces sxva formamac da piriqiT... `es imas niSnavs,<br />

rom qarTulSi ara gvaqvs unaxaobis kategoriis morfologiuri<br />

warmoebis saSualeba, igi araa imgvarad gamoxatuli gramatikuli<br />

kategoria, rogoradac dro, qceva da sxva, romelTac moepovebaT<br />

specialuri morfema, aglutinaciuri tipis qarTuli enisaTvis<br />

Sesaferisi~ (iqve). avtori gaxazavs imasac, rom morfologiurad<br />

ar xdeba dapirispireba, magram `dGevandel qarTulSi faqtia<br />

aseTi dapirispireba~ (iqve); da kidev: `unaxaobis Sinaarsis gamosaxatavad<br />

qarTulSi gvaqvs erTgvari saSualeba (Tur Tur Turme Tur me nawilaki<br />

da pirveli TurmeobiTi garkveul SemTxvevaSi) da ara gramatikuli<br />

kategoria~ (iqve, gv. 192).<br />

<strong>arn</strong>. <strong>Ciqobavas</strong> azriT, `una una unaxa<br />

xaoba xa ba ba, ba saerTod, ar unda iKos ni-<br />

Sandoblivi TurmeobiTis SinaarsisaTvis. Kovel SemTxvevaSi, unaxaobas<br />

ver vivaraudebT, roca realuri subieqti pirvel pirSia~<br />

(<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1962, gv. 101). avtori eTanxmeba i. qavTaraZes da daaskvnis:<br />

`amrigad: TurmeobiTis Jgufis nakvTebi funqciuri TvalsazrisiT<br />

ver gaerTiandeba; Turmeobas ar gulisxmobs kavSirebiTi<br />

mesame; mxolod nawilobriv egueba es Sinaarsi TurmeobiTs meores;<br />

TurmeobTs pirvelSic unaxaoba ar gadmoicema pirvels pir-<br />

Si, uarKofiTi nawilakebis xmarebisas ki _ sxva pirebSic~ (iqve).<br />

125

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!