11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tavi V. II seriis formaTa warmoebis sakiTxebi<br />

di fonetikuri procesebis gaTvaliswinebiT:<br />

a) zmniswiniseuli xmovnebisa da momdevno zmnuri xmovanprefiqsebis<br />

Sexvedrisas warmoqmnili kompleqsebi asimilaciisa da<br />

disimilaciis procesTa safuZvelze iswrafvian iseTi mdgomareobisaken,<br />

roca pirveli wevri maqsimalurad viwro iqneba:<br />

ae ae ae → ee ee → ie ie: ie gaegzavna → geegzavna → giegzavna<br />

ai ai → ei ei → ii ii: ii waiGo → weiGo → wiiGo<br />

au au → ou ou → uu uu: uu dauZaxa → douZaxa → duuZaxa<br />

oa oa → ua ua: ua : moaqvs → muaqvs<br />

ea ea → ia ia: ia Seebrala → Siebrala (S. ZiZiguri, 1946; g. gogolaSvili,<br />

1974). am TvalsazrisiT zmniswiniseul xmovanTa cvlaSi<br />

gamonaklisi ara gvaqvs:<br />

b) amgvarsave cvlilebebs ganicdis xmovanfuZian saxelTa a<br />

da e e bolokiduri xmovnebi mravlobiTobis -eb eb eb sufiqsiseul e<br />

xmovanTan Sexvedrisas:<br />

ae ae → ee ee ee → ie ie: ie gza-ebi → gze-ebi → gzi-ebi, frTiebi, brmiebi,<br />

diebi...<br />

ee ee → ie ie: ie kldeebi → kldiebi; saqmiebi, Griebi, dGiebi...<br />

msgavsi movlenebi dadasturebulia mesxur, Javaxur, ayarul,<br />

imerxeul, gurul dialeqtebSi (S. ZiZiguri, 1954).<br />

g) amave kanonzomierebis ZaliT vnebiTis e- prefiqsi fuZiseul<br />

a a xmovanTan Sexvedrisas viwrovdeba:<br />

ea eama ea<br />

→ ia iama, ia geaxla → giaxla<br />

aseve, wKvetilis -e e sufiqsi fSaurSi prosodiul a xmovnis<br />

darTvisas i xmovanSi gadadis: vSobea → vSobia, idGegrZelea →<br />

idGegrZelia, gamimrTelea → gamimrTelia (msgavsi magaliTebi<br />

mravlad dasturdeba vaja-fSavelas poeziaSi).<br />

d) movlena rom axali ar aris da damaxasiaTebeli iKo istoriulad<br />

qarTulisaTvis, adasturebs is, rom amgvari bgeraTcvlilebebi<br />

xmovanTkompleqsebSi damowmebulia saSuali qarTu-<br />

lis werilobiT ZeglebSi: ocdieqvsi (← ocdaeqvsi), amiebs (←<br />

amaebs), xatieTi (← xataeTi), ciebi (← caebi), kldieTi (←<br />

kldeeTi), miore (← meore) da sxva (i. qavTaraZe, 1966, gv. 318).<br />

amgvarad, xmovanTkompleqsebSi mimdinare fonetikuri cvlilebebis<br />

Sedegad viGebT viGebT iseT iseT kom kompleq kom kompleq<br />

pleqsebs pleqsebs<br />

sebs, sebs romlis pir pirve pir pirve<br />

veli<br />

li<br />

wev wevri wev ri maq maqsi maq<br />

si sima<br />

malu malu<br />

lurad lu rad viw viwroa viw viwroa<br />

roa; roa mo momdev mo<br />

mdev mdevno mdev _ Se Seda Se<br />

da dare<br />

rebiT re biT far farTo far farTo<br />

To.<br />

To<br />

397

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!