11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

362<br />

g. g o g o l a S v i l i. qarTuli zmna<br />

ramdenime Zireul morfemaSi dadasturebuli bolokiduri<br />

v v Tanxmovani istoriulad u xmovania, romelic mesame piris<br />

formebSi umarcvlo u-s saxiT warmogvidgeba: v-Tqu Tqu _ Tq… Tq…-a, Tq…<br />

Sev-su su _ Se-s… s… s…-a, s… var-rqu rqu _ rq… rq…-a, rq… STava-cu cu _ STaac… c… c…-a, c… miva-<br />

rTu rTu _ mia-rT… rT… rT…-a, rT… dg dg-am dg zmnisaTvis deg deg Ziria amosavali.<br />

irkveva, rom Zveli qarTulis Cveneba am zmnebs I Kalibis<br />

zmnaTa rigSi aKenebs (kumSvadi saKrdeni morfema + i º 0). amas<br />

ver vitKviT b-am, sx sx-am sx<br />

zmnebis Zireul morfemaTa Sesaxeb. Tu im<br />

Tvalsazriss davemKarebiT, rom `umarcvlo zmnuri fuZeebi istoriulad<br />

miGebulia xmovnis reduqciis Sedegad. umarcvlo<br />

fuZeebi qarTulisaTvis araa tipiuri, damaxasiaTebeli arc sinqroniul<br />

da (miT umetes) diaqroniul planSi~ (f. erTeliSvili,<br />

1970, gv. 285), sakiTxi TiTqos iolad wKdeba, magram b - a m ,<br />

s x a - m Zireul morfemebSi amosavali marcvlovani variantis<br />

mtkicebisaTvis araviTari safuZveli ar gagvaCnia, garda am mosazrebisa.<br />

konkretuli SemTxvevisaTvis ki, vfiqrobT, es sakmarisi<br />

ar aris. miT umetes, rom arsebobs Tvalsazrisi, romlis mixedviTac<br />

istoriulad qarTvelur enebSi `Ziri Sedgeba erTi<br />

Tanxmovnisagan... saxelisa da zmnis fuZe mkveTrad araa diferencirebuli~<br />

(<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1948 (2), gv. 274).<br />

`uniSno vnebiTTa~ erTi, mcire, nawili pirvel KalibSi<br />

Tavsdeba (gavZexi, davTveri, gavqeri...); am tipis zmnaTa meore nawilis<br />

Zireuli morfema wKvetilis Kvela formaSi umarcvloa da<br />

II Kalibis paradigmas gvaZlevs:<br />

Sev-krT-i<br />

Se-krT-i<br />

Se-krT-a<br />

Sev-krT-i-T<br />

Se-krT-i-T<br />

Se-krT-nen<br />

aseve iuGvlis zmnebi: gav gav-Tb gav Tb Tb-i, Tb , , gav gav-xm gav<br />

xm xm-i, xm , , dav dav-dn dav<br />

dn dn-i... dn ... ... am zmna-<br />

Tagan zogi Zvel qarTulSi wKvetilis pirvelsa da meore pirSi<br />

Zireul morfemaSi xmovans warmoadgenda:<br />

ganv-tef<br />

gan-tef<br />

gan-tf-a<br />

ganv-tef-i-T<br />

gan-tef-i-T<br />

gan-tf-es

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!