11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

248<br />

g. g o g o l a S v i l i. qarTuli zmna<br />

gamonaklisi _ xSir SemTxvevaSi), magram gvgonia, rom xanmetobahametebis<br />

SemTxvevaSi dialeqturi faqtoris moSvelieba damaJerebeli<br />

Cans. aq erTi seriozuli kiTxvaa: dialeqturi saxesxvaobani<br />

erTi da imave qronologiuri donis monacemebi unda iKos;<br />

aq ki sxvadasxva donis monacemebzea saubari: xanmetoba V-VII saukuneebis<br />

faqtia, haemetoba _ VII-IX saukuneebis. a. S a n i Z i s pasuxi<br />

am kiTxvaze: `is garemoeba, rom Cvenamde moGweuli xanmeti<br />

teqstebi qronologiurad win uswrebs haemet teqstebs da uciloblad<br />

Zvelia maTze, ra Tqma unda, TavisTavad Jer kidev ar<br />

wKvets sakiTxs imis Sesaxeb, TiTqo qarTuli literatura paralelurad<br />

ar arsebobda haemet kilozedac; an kidev, rom xanmeti<br />

literatura sazogadod ueyvelad xnieri iKos haemetze. magram<br />

kidevac rom gamoirkves sabolood, rom swored xanmeti iKo is<br />

kilo, romelmac safuZveli CauKara qarTul saliteraturo enas,<br />

es mainc ar mogvcems imis sabuTs, rom hae istoriulad xanis<br />

ganviTarebis meore safexurad vcnoT... xanmeti kilo saqarTvelos<br />

samxreT-aGmosavleT kuTxeSi iKo (ase vTqvaT, mcxeTa-bolnisis<br />

raionsa da mimdgom mxareebSi), xolo haemeti kilo ki mis<br />

dasavleTiT~ (a. SaniZe, iqve, gv. 361).<br />

xanmetoba-haemetobis dialeqturi urTierTmimarTebis saki-<br />

Txi dasvams am mawarmoebelTa urTierTmimarTebis sakiTxs _ ro-<br />

ro<br />

me melia me<br />

lia amo amosa amo amosa<br />

sava<br />

vali va li va vari va vari<br />

rian<br />

anti<br />

ti? ti<br />

i. JavaxiSvilis azriT, amosavalia qronologiurad uwinaresi:<br />

x prefiqsi saerTo-qarTveluri monacemi Cans, amosavali saxea<br />

prefiqsisa da h misgan miviGeT _ x → h (i. JavaxiSvili, 1922-23,<br />

gv. 365).<br />

a. SaniZe piriqiT process varaudobs _ x-sagan h-s miGeba<br />

araa mosalodneli: `x prefiqsi ar SeiZleboda fonetikur niadagze<br />

gadasuliKo h-Si, ramdenadac qarTul enas saerTod ar<br />

axasiaTebs x-s dasusteba da h-Ti Secvla~ (a. SaniZe, iqve).<br />

<strong>arn</strong>. <strong>Ciqobavas</strong> azriT, rogorc erTi (x), ise meore (h) prefiqsisaTvis<br />

amosavalia s: `safiqrebelia, es s- prefiqsi (warmomavlobiT<br />

nivTis gramatikuli klasis niSani _ g. g.) iKo amosava-<br />

li xºh formantebisaTvis, S2 da O3-is rolSi rom gamodian:<br />

raGac gardamavali bgera (hºs) erT SemTxvevaSi s-d Kalibdeba,<br />

meoreSi h-d qceula, Semdeg ikargvis (zanurSi). am gardamavali<br />

bgerisagan SeiZleboda x-c migveGo~ (<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1953, gv. 59).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!