11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi II. dro-kiloTa sistema. uGlebis tipebi<br />

awmKo awmKo (mKofa mKofa mKofadi<br />

di), di , erT odenobad aris miCneuli (frCxilebis<br />

funqcia am SemTxvevaSi ase gvesmis Cven). es ar aris awmKo awmKo an<br />

an<br />

mKofa mKofadi mKofa mKofadi<br />

di, di , es aris awmKo awmKo anu anu mKofa mKofadi mKofa mKofadi<br />

di. di<br />

faqtobriv, qegl-is rvatomeulSi zmnis warmodgenis principi<br />

mxars uyers Sexedulebas imis Taobaze, rom formobrivi TvalsazrisiT<br />

mKofadis wris mwkrivTa gamoKofa gaumarTlebelia.<br />

Zalian sainteresoa qegl-is erTtomeulis (1986 w.) winasitKvaobaSi<br />

<strong>arn</strong>. <strong>Ciqobavas</strong> ganmarteba saleqsikono erTeulis Sesaxeb:<br />

`saleqsikono erTeulis sakiTxi saxelisaTvis martivia, saxelobiTi<br />

an saxelobiTis f u Z e, ramdenadac leqsikuri mniSvneloba<br />

f u Z e s T a n aris dakavSirebuli. rac Seexeba zmnas, qar-<br />

Tuli zmnis rigi kategoria leqsikurad gansxvavebuli mniSvnelobis<br />

matarebelia, e. i. axal leqsikur erTeuls warmoadgens;<br />

igulisxmeba: qce qceva qce qceva<br />

va, va , gva gvari gva<br />

ri ri, ri , ka kauza ka za zati<br />

tivi<br />

vi, vi agreTve, mimGeo mimGeoba mimGeo mimGeoba<br />

ba, ba , pre-<br />

ver verbi ver verbi<br />

biani bi ni (zmniswiniani) va vari va vari<br />

rian<br />

ante ante<br />

tebi<br />

bi (Slis Slis Slis: Slis iS iSlis iS iSlis<br />

lis, lis , uS uSlis uS<br />

lis lis, lis , iS iSle iS le-<br />

ba ba, ba , eS eSle eS<br />

le leba<br />

ba; ba ; aS aSle aS<br />

le levi<br />

vinebs<br />

nebs... nebs ... ga gaSli ga gaSli<br />

Slili<br />

li, li , ga gasaS ga<br />

saS saSle<br />

leli<br />

li... li ... aS aSlis aS aSlis<br />

lis, lis , wa wa- wa<br />

Sl Slis Sl<br />

is is, is , mo moSlis mo<br />

Slis Slis, Slis , gada gadaSlis gada gadaSlis<br />

Slis, Slis , gadmo gadmoSlis<br />

gadmo<br />

Slis Slis...)<br />

...). ...) saxelSi msgavsi nawarmoebi<br />

fuZeebi iqneboda: Zm-ur-i, Zm-ob-a, mo-Zm-e, sa-Zm-o; kac-ur-i,<br />

u-kac-ur-i, kac-ob-a, sa-kac-e, u-kac-r-av-ad...~ (<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1986,<br />

gv. 6).<br />

rogorc vxedavT, zmniswini (da mimGeoba) gramatikuli kategoriebis<br />

rangSi aris aKvanili: preverbiani variantebi gvaris,<br />

qcevisa Tu kauzativis formaTa tolfasadaa miCneuli; amosavali<br />

formisagan (Slis) preverbiT gansxvavebuli formebi (waSlis,<br />

moSlis...) iseTive damoukidebel fuZeebad aris miCneuli, rogorc<br />

saxelis SemTxvevaSi kac kac-i kac<br />

i / / sa sa-kac sa<br />

kac kac-e kac e / / u-kac kac kac-r-avad<br />

kac avad avad... avad ...<br />

amave winasitKvaobaSi saubaria imis Taobaze, rom `awmKos es<br />

fuZe, e. i. amosavali fuZe masdarisa, e. i. is, rac masdaris<br />

saKrdenia, avirCieT zmnis leqsikur erTeulad~ (iqve)... `mTavaria<br />

is, rom saleqsikono erTeulad SerCeulia zmnis is fuZe, risganac<br />

masdari (saxelzmna) iwarmoeba da ramac qarTuli zmnis leqsikur-semantikuri<br />

simdidris gamovlena leqsikonSi SegvaZlebina~<br />

(iqve). am ukanasknel msJelobaSi, marTalia, uzmniswino variantebia<br />

moxmobili magaliTebad, magram, rogorc vnaxeT, zmniswiniani<br />

variantebi amaT tolfasad moiazreba; zmniswiniani da uzmniswino<br />

variantebi ara erTi-meoris mimarT mwkrivis formebad, ara-<br />

157

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!