11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi II. dro-kiloTa sistema. uGlebis tipebi<br />

aris faqtorebi, romlebic zmniswins fuZiseulad gagvaazrebinebs.<br />

Jer erTi: calkeuli Jgufis zmnebi ama Tu im mwkrivis<br />

formebSi uzmniswinod ar gvxvdeba. mag.: `uwindebulod doniani<br />

vnebiTi (keTda, Senda, Zlierda...) namKo ZiriTadSi SeuZlebelia~<br />

(<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1950, gv. 81); isic cnobilia, rom zmniswini zmnas<br />

leqsikur mniSvnelobas ucvlis: `windebulis darTvisas fuZis<br />

mniSvneloba SeiZleba arsebiTadac Seicvalos. Sdr.: ga-igo, moigo,<br />

da-igo~ (<strong>arn</strong>. Ciqobava, 1950, gv. 061). garda amisa, `iSviaTad<br />

iseTi zmnebic gvxvdeba, romlebic uzmniswinod ar ixmareba;<br />

gvaqvs: mi-vida, mo-vida... magram calke vida amjamad ar mogvepoveba~<br />

(a. SaniZe, 1973, gv. 239). zmniswinian da uzmniswino formaTa<br />

sxvadasxva saleqsikono erTeulebad miCneva (mag. `qarTuli enis<br />

ganmartebiT leqsikonSi~) zmniswinis fuZiseulobas dauyerda<br />

mxars da, rogorc iTqva, awmKos wrisa da mKofadis wris mwkriv-<br />

Ta sxvadasxva sauGlebel erTeulebad warmodgena mxolod am<br />

Tvalsazrisze daKrdnobiT SeiZleba; zmnaTa umravlesobaSi<br />

awmKosa da mKofadis wris mwkrivTa formebis dapirispireba mxolod<br />

zmniswinis saSualebiT xdeba.<br />

magram zmniswinis fuZiseulad gaazrebas zmnur formawarmoebaSi<br />

ramdenime sirTule axlavs. pirvel rigSi, rogorc iTqva,<br />

II da III seriis zmniswiniani da uzmniswino formebi (wera _ dawera,<br />

an Cawera...) sxvadasxva sauGlebel erTeulebad unda iqnes<br />

gagebuli, rogorc es pirvel seriaSia; anda, sxvadasxva zmnis<br />

(wers, dawers, Cawers...) _ erTi da imave mwkrivis formebad. magram<br />

amgvarad gadawKveta sakiTxisa winaaGmdegobaSi mova pirveli<br />

seriis mwkrivTa gamoKofis principTan.<br />

Tu zmniswins fuZiseulad gaviazrebT, imdeni fuZe gveqneba,<br />

erTi da imave zmnuri Zirisagan warmoebuli, ramdenic zmniswiniani<br />

variantic gvaqvs ama Tu im SemTxvevaSi. mag.: dawers, Cawers,<br />

miwers, mowers, gawers, aGwers, amowers, gadawers, gamowers, Camowers,<br />

gadmowers... dGes miGebuli Tvalsazrisis mixedviT, Kvela<br />

es forma erTi da imave wers wers zmnis mKofadis formebia,<br />

zmniswiniT gansxvavebuli. sxvadasxva fuZeze an sxvadasxva zmnaze<br />

am SemTxvevaSi Cveulebriv ar saubroben. zogadad mieniSneba, rom<br />

forma zmniswiniania da nimuSad romelime maTgans (Cveulebriv<br />

netraluri, zogadi semantikuri mniSvnelobisas) warmoadgenen<br />

(mag. wers wers zmnisaTvis da dawers da<br />

wers formas). Tu zmniswins fuZiseulad<br />

149

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!