11.01.2013 Views

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

arn. Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis instituti Arnold ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi V. II seriis formaTa warmoebis sakiTxebi<br />

amgvari zmnebia: ganv ganv-ƒem ganv ƒem (`gavxmi~), ganv ganv-kerT ganv kerT (`gavkrTi~),<br />

Sevs Sevs-ceT Sevs ceT (`Sevcdi~), mov mov-ku mov ku kued ku ed (`movkvdi~) da sxva. magram uniSno<br />

vnebiTTa erTi nawilis Zireuli morfema Zvel qarTulSic umarcvloa:<br />

gav-Sr-i, dav-dn-i... v. Tofurias azriT, `Tbeba~ tipis Kvela<br />

zmnaSi istoriulad xmovani ivaraudeba, rasac mxars uyers<br />

monaTesave enaTa Cveneba (v. Tofuria, 1930, gv. 300).<br />

amgvarad, ivaraudeba, rom `uniSno vnebiTebic~ wKvetilis<br />

formebs istoriulad pirveli Kalibis mixedviT iwarmoebdnen.<br />

saKrdeni morfema umarcvlo aqvs da wKvetilSi -i elements<br />

dairTavs doniani vnebiTi. faqtobriv, Zvelsa da axal qarTulSi<br />

ar dasturdeba doniani vnebiTis pirveli da meore piris formebi<br />

(mxolobiTsa da mravlobiTSi), rom am elements ar dairTavdes.<br />

gamoTqmuli mosazrebis mixedviT, -d sufiqsi vnebiTis -n n<br />

(← -en en en) en sufiqsis fonetikuri variantia (a. SaniZe, 1957, gv. 43; h.<br />

fogti, 1981, gv. 305; g. klimovi, 1964, gv. 67), rac TavisTavad<br />

svams sakiTxs misi (-d sufiqsis) -ed ed formantidan momdinareobis<br />

Sesaxeb. magram mkvlevarTa erTi Jgufi ar iziarebs am varauds, -d<br />

da -n n (← -en) formantebs geneturad gansxvavebul odenobebad<br />

miiCnevs (v. Tofuria, 1955; f. erTeliSvili, 1970; g. mayavariani,<br />

1959). CvenTvis sarwmuno da damaJerebelia meore mosazreba. amgvarad,<br />

sakiTxis ganxilvisas vemKarebiT debulebas, rom -d sufiqsi<br />

vnebiTi gvaris zmnebSi damoukidebeli odenobaa da araa<br />

genetur kavSirSi -n n (← -en en en) en formantTan. magram es ar gamoricxavs<br />

sakiTxs -d sufiqsis -ed ed ed formantidan momdinareobis Sesaxeb.<br />

mkvlevarTa is Jgufi, romelic -d da -n n (← -en en en) en sufiqsebs<br />

Soris genetur kavSirs uarKofs, -d sufiqsis Tavdapirvel saxed<br />

aseve -ed ed ed-s ed varaudobs. mosazrebidan gamomdinareobs, rom doniani<br />

vnebiTis formebic istoriulad pirveli Kalibis mixedviT<br />

iwarmoebda wKvetilis formebs.<br />

meore Kalibis zmnaTa morfologiuri Jgufebis ganxilvam<br />

gviCvena, rom am Kalibis zmnaTa ZiriTad nawilSi istoriulad<br />

marcvlovani kumSvadi saKrdeni morfema igulisxmeba; magram istoriuli<br />

viTareba amjamindel mdgomareobas ar unda gansazGvravdes.<br />

-i elementis gamovlena gansaxilveli tipis zmnaTa<br />

wKvetilis formebSi araa odindeli marcvlovnobis Sedegi. wKvetilis<br />

warmoebaSi arsebiTi mniSvneloba eniyeba mxolod da mxo-<br />

363

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!