Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

Niveau 2
De prognostische waarde van de traditionele prognostische factoren, zoals
opgenomen in de Nottingham Prognostic Index, de Sankt Gallen classificatie en
Adjuvant!, is reproduceerbaar gebleken in grote, onafhankelijk van elkaar
uitgevoerde onderzoeken.
B Boyages 2002, Boyages 2006, Colomer 2004, Lundin 2006, Olivotto 2005,
Mook 2009
Overwegingen:
Naast de traditionele prognostische factoren, zoals tumorgradering, tumorgrootte en lymfeklierstatus, zijn
talrijke andere tumorkenmerken bestudeerd op hun prognostische waarde. De factoren die ook in
prospectieve onderzoeksdesigns van betekenis zijn gebleken bij het voorspellen van de prognose van
patiënten met een lymfekliernegatief mammacarcinoom zijn de aanwezigheid van epitheliale kankercellen
in het beenmerg, urokinase-type plasminogen activator (uPA) en de remmer hiervan (PAI-I). Voor de
bepaling van deze factoren geldt echter dat de uitvoering en de standaardisatie van de techniek
bewerkelijk is. De Ki67/MIB1 index is een immuunhistochemische proliferatie variabele met goede
prognostische waarde [Yerushalmi, 2010; Azambuja, 2007]. Van de histologische graad is inmiddels
duidelijk dat eigenlijk alleen de MAI component hiervan prognostische waarde heeft [Abdel-Fatah, 2010;
Genestie, 1998; Le Doussal, 1989]. De MAI is in verschillende prospectieve Nederlandse studies voor
verschillende subgroepen gevalideerd [Baak, 2005, 2007, 2008, 2010].
Adjuvante systemische therapie
Literatuurbespreking:
Zoals in Regionale behandeling bij mammacarcinoom beschreven toonden heel wat observationele studies
het prognostische belang aan van de aanwezigheid van micrometastasen en geïsoleerde tumorcellen in de
okselklieren en/of SWK. Enkele retrospectieve studies evalueerden het nut van adjuvante systemische
behandeling bij patiënten met micrometastasen of geïsoleerde tumorcellen in de SWK. In een grote
Nederlandse studie werden 995 patiënten met micrometastasen of geïsoleerde tumorcellen en behandeld
met adjuvante systemische therapie (hormonale therapie en/of chemotherapie) vergeleken met 856
patiënten met micrometastasen of geïsoleerde tumorcellen en niet behandeld met dergelijke adjuvante
therapie [de Boer 2009]. In deze niet-gerandomiseerde studie werd zowel bij patiënten met
micrometastasen als bij patiënten met geïsoleerde tumorcellen een verhoogde ziektevrije vijfjaars
overleving vastgesteld na behandeling met adjuvante systemische therapie (gecorrigeerde HR: 0,50;
95%CI 0,35-0,72 en 0,66 95%CI 0,46-0,95 respectievelijk). Daarbij dient vermeld te worden dat het hier
een gecombineerd eindpunt betreft van lokale, regionale en afstandsrecidieven.
Conclusies:
Niveau 3
Er zijn aanwijzingen dat de aanwezigheid van micrometastasen of geïsoleerde
tumorcellen de ziektevrije overleving negatief beïnvloedt met een hazard ratio van 1,5
bij een mediane follow-up van 5 jaar en dat de relatieve risicoreductie ten aanzien van
de ziektevrije overleving met adjuvante systemische behandeling bij deze groep
patiënten niet anders is dan bij de algemene borstkankerpopulatie.
B de Boer 2009
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
Overwegingen:
Er zijn weinig studies gerapporteerd waarin apart naar het effect van systemische therapie is gekeken bij
patiënten met geïsoleerde tumorcellen of micrometastasen. Het prognostische belang van
micrometastasen en geïsoleerde tumorcellen wordt beschreven in een recente meta-analyse in studies van
voor de SWK tijd, en meer recent in studies waarin patiënten een SWK-procedure ondergingen. In de
verschillende studies wordt een hazard ratio van ongeveer 1,5 gerapporteerd in de multivariate analyses
gecorrigeerd voor een aantal primaire tumorkenmerken. Met aanvullende systemische therapie was het
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 100