Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

D Mening van deskundigen (bijvoorbeeld de werkgroepleden).
Op basis van de literatuur worden per paragraaf één of meerdere relevante conclusies beschreven. De
belangrijkste literatuur wordt naar mate van bewijs weergegeven, waardoor conclusies op basis van level
of evidence geformuleerd kunnen worden. Alle literatuur die in de conclusie is opgenomen is beschreven in
de literatuuromschrijving.
Niveau van bewijskracht van de conclusie op basis van het ten grondslag liggend bewijs
Niveau van
bewijs
Conclusie gebaseerd op Formulering
1
2
3
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
1 systematische review (A1) of ten minste 2 onafhankelijk van
elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau A1 of A2.
Ten minste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken
van niveau B.
1 onderzoek van niveau A2 of B, of ten minste 1 onderzoek van
niveau C.
4 Mening van deskundigen (bijvoorbeeld de werkgroepleden).
Het is aangetoond
dat…; men dient…
Het is aannemelijk
dat…; men
zou…moeten…
Er zijn aanwijzingen
dat…; men kan…
De werkgroep is van
mening dat…
Op basis van de conclusie(s) worden aanbevelingen geformuleerd. Echter, naast de evidence uit de
literatuur zijn er andere overwegingen die meespelen bij het formuleren van de aanbeveling, zoals
veiligheid, patiëntperspectief, professioneel perspectief, kosteneffectiviteit, organisatie en maatschappij. De
overige overwegingen worden telkens apart vermeld. Op deze manier wordt duidelijk hoe de werkgroep tot
een bepaalde aanbeveling is gekomen. De uiteindelijk geformuleerde aanbeveling is het resultaat van de
wetenschappelijke conclusie, waarbij de overige overwegingen in acht worden genomen. Door het
richtlijnontwikkelproces op deze manier vorm te geven wordt de transparantie van de richtlijn verhoogd.
Literatuur
De richtlijn wordt afgesloten met een alfabetische literatuurlijst.
Alle conceptteksten zijn bediscussieerd door de werkgroep.
Implementatie
Bij het ontwikkelen van de richtlijnen wordt rekening gehouden met de uitvoerbaarheid van de richtlijn.
Daarbij wordt gelet op bevorderende of belemmerende factoren die in de praktijk kunnen spelen. Hierbij
valt bijvoorbeeld alleen al te denken aan het uitvoeren van een knelpuntenanalyse, de multidisciplinaire
samenstelling van de werkgroep en door actief gebruik te maken van de achterban van de
werkgroepleden. Ook het voorleggen van de conceptrichtlijn aan het veld en communiceren wat - al dan
niet - met reacties gedaan wordt heeft een implementatiebevorderende werking. Op deze manier is een
richtlijn ontwikkeld die antwoord geeft op vragen die in het veld leven.
De richtlijn wordt breed verspreid en is elektronisch beschikbaar op Oncoline
(www.oncoline.nl/mammacarcinoom). Een samenvatting van de richtlijn wordt ter publicatie aangeboden
aan het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Ook in andere tijdschriften of bij bijvoorbeeld
nascholingsbijeenkomsten kan de richtlijn onder de aandacht worden gebracht. Ter bevordering van het
gebruik van de richtlijn beveelt de werkgroep zowel de regionale tumorwerkgroepen en
samenwerkingsverbanden als de wetenschappelijke en beroepsverenigingen aan de richtlijn bij herhaling
onder de aandacht te brengen van de leden. Eventuele knelpunten bij het gebruik van de richtlijnen kunnen
dan besproken worden en, waar opportuun, teruggekoppeld worden aan de landelijke richtlijnwerkgroep in
het kader van de levende richtlijn. Desgewenst kunnen delen van de richtlijn nader geëxpliciteerd worden
door regionale toevoegingen op te stellen of lokale vertaalslagen te maken in afdelings- en/of
ziekenhuisprotocollen.
In principe worden tijdens het ontwikkelen van de richtlijn indicatoren voor de evaluatie van de
aanbevelingen in de richtlijn opgesteld. Middels een documentatieproject kan met behulp van deze
indicatoren worden vastgesteld in hoeverre de richtlijn wordt nageleefd. De informatie uit het
documentatieproject vormt input bij de revisie van de richtlijn.
Juridische betekenis van richtlijnen
Richtlijnen zijn geen wettelijke voorschriften, maar op evidence gebaseerde inzichten en aanbevelingen
van algemene aard waaraan zorgverleners moeten voldoen om kwalitatief goede zorg te verlenen. Na
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 3