Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

SWK-procedure < 0,007
Skeletscintigrafie** < 4,5
FDG-PET** 10-15
** Stralenbelasting neemt af met de duur van de zwangerschap.
MRI onderzoek met intraveneus gadolinium
Over MRI met gadolinium contrast tijdens de zwangerschap zijn de meningen verdeeld. De European
Society of Radiology vindt het onderzoek probably safe, in de Verenigde Staten wordt het gebruik
ontmoedigd. Van het gadolineum houdend contrastmiddel zijn geen teratogene effecten op de foetus
beschreven. Het passeert de placenta, maar was (in dierproeven) na 48 uur niet meer te detecteren
[Muller, 2011]. Verschillende auteurs verklaren MRI met gadolinium veilig tijdens lactatie, omdat de
hoeveelheid gadolinium welke door het kind wordt opgenomen verwaarloosbaar klein is [Kok, 2004; Webb,
2005; de Wilde, 2005]. Wel is de MRI van de mamma moeilijker te beoordelen, omdat door hoge
hormoonspiegels en toegenomen doorbloeding sprake is van sterk toegenomen aankleuring [Talele, 2003].
Zoals eerder beschreven in Preoperatieve stadiëring is stadiëringsonderzoek bij stadium I en II
mammacarcinoom niet geïndiceerd. Bij locoregionaal uitgebreid mammacarcinoom kan conventioneel
stadiëringsonderzoek zonder risico worden uitgevoerd. De foetale dosis van FDG-PET-CT bestaat uit een
FDG-PET en een CT-component, samen beduidend hoger (20-45 mSv) dan conventioneel
stadiëringsonderzoek.
Cytologische punctie en histologische punctie
Cytologisch onderzoek en een histologische biopsie zijn betrouwbare onderzoeken tijdens de
zwangerschap, waarbij echter zowel foutnegatieve (sampling errors) uitslagen, door de grote en gestuwde
mamma, als foutpositieve uitslagen, door de toegenomen proliferatie van het klierweefsel, mogelijk zijn. De
patholoog moet dus ook op de hoogte zijn van het feit dat patiënte zwanger is [Mitre, 1997]. Er zijn vrijwel
geen data over de invloed van zwangerschap op de bepaling van de hormoonreceptoren. De
immunohistochemische assays tonen zowel de gebonden als ongebonden receptor aan en zouden
betrouwbaar moeten zijn tijdens de zwangerschap.
Conclusies:
Tijdens de zwangerschap zijn de volgende radiologische en nucleair geneeskundige
onderzoeken zonder noemenswaardig risico op foetale schade mogelijk: mammografie, X-thorax,
echografie van de mamma, oksel en lever, skeletscintigrafie, SWK-procedure*.
Niveau
1
De foetale dosis van FDG-PET-CT bestaat uit een FDG-PET en een CT-component, samen
beduidend hoger (20-45 mSv) dan conventioneel stadiëringsonderzoek.
A1 ICRP 2001
B McCollough 2007, Zanotti-Fregonara 2009
C Kal 2005, Streford 2003 Russell 1997
* Bij de SWK-procedure wordt het gebruik van patentblauw ontraden.
Niveau 3
Behandeling
Aanbevelingen:
Over de bruikbaarheid van MRI met gadolinium contrast bij zwangere of lacterende
vrouwen bestaat (nog) onduidelijkheid.
Indien geïndiceerd kan het onderzoek worden uitgevoerd, zonder toepassing van
speciale maatregelen.
C Webb 2005
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 161