Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

een follow-up variërend tussen 13,5 en 47 maanden bleven deze patiënten vrij van okselrecidief, ongeacht
behandeling met OKD. Enkel Fan (2005) rapporteerde een recidief in de groep die enkel behandeld werd
met een SWK-biopsie, echter zonder te verduidelijken waar. Geen enkele van deze studies corrigeerde
voor primaire tumorkenmerken of het gebruik van systemische therapie.
Ook niet-vergelijkende studies vonden overigens lage okselrecidief percentages (0-3%) bij patiënten die
enkel een SWK-biopsie ondergingen [Fournier, 2004; Langer, 2009; Yegiyants, 2010].
In een retrospectieve analyse van een prospectieve gegevensbank vergeleek Pugliese (2010) 76 patiënten
met geïsoleerde tumorcellen in de okselklier die enkel een SWK-biopsie ondergingen met 95 patiënten die
ook een OKD ondergingen. Er werden na een mediane follow-up van 6,4 jaar geen okselklierrecidieven
vastgesteld, 3 lokale recidieven en 6 recidieven op afstand. Acht van de 9 recidieven werden vastgesteld in
patiënten die behandeld werden met SWK-biopsie en OKD. De vijfjaars recidiefvrije overleving van het
totale cohort bedroeg 97% (95%CI 92,1-98,6). Ook andere auteurs vonden lage okselrecidief percentages
gaande van 0% [Calhoun, 2005; Jakub, 2002; Jeruss, 2005; Giobuin, 2009; Schulze, 2006] tot 2,3% [Cox,
2008] van de patiënten met geïsoleerde tumorcellen in de okselklier die enkel een SWK-biopsie
ondergingen. Slechts één vergelijkende studie rapporteerde overlevingscijfers voor patiënten met
geïsoleerde tumorcellen [Cox, 2008]. In deze studie ondergingen 44 patiënten enkel een SWK-biopsie en
107 patiënten een SWK-biopsie en OKD. Hoewel de auteurs geen cijfers rapporteren, toont de
Kaplan-Meier curve een significant slechtere totale overleving in de groep die enkel een SWK-biopsie
onderging (p=0,02).
Geen enkele van deze studies corrigeerden voor primaire tumorkenmerken of het gebruik van systemische
therapie.
Tenslotte, in een grote studie van het Memorial Sloan-Kettering Cancer Centre ontwikkelden 6 van de 287
patiënten (2%) met een positieve SWK die enkel een SWK-biopsie ondergingen een okselrecidief in
vergelijking met 6 van de 1.673 patiënten (0,4%) die ook een okselklierdissectie ondergingen (p=0,004)
[Park, 2007]. In patiënten met een H&E positieve SWK (voornamelijk micrometastasen) was het axillaire
recidiefpercentage zonder OKD 5% na 23 maanden. Ook deze studie corrigeerde niet voor primaire
tumorkenmerken of het gebruik van systemische therapie.
Okselbestraling
Geen enkele studie vergeleek specifiek het effect van wel of geen bestraling bij patiënten met
micrometastasen of geïsoleerde tumorcellen in de SWK.
Conclusies:
Niveau
2
Niveau
2
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
Er zijn aanwijzingen dat het achterwege laten van een okselklierdissectie bij minstens een deel
van de patiënten met SWK micrometastasen niet leidt tot een verminderde overleving of een
toename van het aantal okselrecidieven. Welke patiënten dit zijn is op basis van de huidige
literatuur moeilijk uit te maken.
B Bilimoria 2009, Cox 2008, Pernas 2010, Wasif 2010, Giuliano 2010
Het is aannemelijk dat het achterwege laten van een okselklierdissectie bij patiënten met
geïsoleerde tumorcellen in de SWK niet leidt tot een toename van het aantal okselrecidieven.
B Pugliese 2010, Cox 2008, Calhoun 2005, Jakub 2002, Jeruss 2005, Giobuin 2009,
Schulze 2006
Overwegingen:
Tot op heden zijn vier gerandomiseerde studies gepubliceerd met wel of geen OKD bij negatieve SWK
[Veronesi, 2010; Zavagno, 2008; Canavese, 2009; Krag, 2010]. Achterwege laten van OKD wordt bij een
negatieve SWK als veilig beschouwd. In deze studies werden patiënten met geïsoleerde tumorcellen als
klierpositief beschouwd, en ondergingen daarom standaard een OKD. De beperkte gegevens die tot op
heden zijn gepubliceerd ten aanzien van het okselbeleid bij het vinden van geïsoleerde tumorcellen in de
SWK zijn afkomstig van observationele series, en tonen een laag recidiefpercentage. Een andere
retrospectieve analyse van 6.838 patiënten behandeld van 1998-2004 toont evenmin enige invloed op de
mammacarcinoom-specifieke overleving van een okselklierdissectie bij patiënten met micrometastasen [Yi,
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 73