Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

chemotherapie, kan worden gekozen voor een laparoscopische oöphorectomie met cryopreservatie
daarvan, of het invriezen van eicellen dan wel embryo’s na een IVF-behandeling [NVOG, 2007].
Gecontroleerde ovariële stimulatie tijdens een IVF-behandeling is afhankelijk van de cyclus van patiënt.
Patiënten die ten tijde van de diagnose mammacarcinoom orale anticonceptie (OAC) gebruiken, moet
worden geadviseerd deze te continueren vanwege de tijdswinst voor een IVF-behandeling. Indien er
sprake is van een oestrogeenreceptor positieve tumor dient een alternatief stimulatieprotocol met behulp
van tamoxifen of andere middelen te worden overwogen [Huang, 2007].
Voor alledrie de mogelijkheden (IVF, eicelvitrificatie en ovariumcryopreservatie) is een goede ovariële
reserve een voorwaarde. Voor vrouwen met een mannelijke partner lijkt IVF te verkiezen en voor vrouwen
zonder partner eicelcryopreservatie. De procedure om eicellen te kunnen oogsten duurt 2/4 weken mits de
vrouw niet met OAC gestopt is. Een laparoscopische ovariëctomie voor cryopreservatie behoeft geen
hormonale voorbereiding zoals de andere twee methoden.
Een vroegtijdige verwijzing naar een gespecialiseerd fertiliteitspreservatiecentrum is een voorwaarde voor
een voorspoedig klinisch traject. Gespecialiseerde centra zijn te vinden onder www.nnf.nl.
Overige interventies
Over de mogelijkheid om de ovariële functie tijdens chemotherapie te beschermen door middel van
ovariële supressie (GnRH-analogen of LHRH-analogen) bestaan twee diametraal tegengestelde meningen
[Blumenfeld, 2007; Lawrenz, 2010; Oktay, 2007]. De meeste studies gebruiken het optreden van
chemotherapie geinduceerde amenorrhoe (CIA) als uitkomstmaat, in plaats van de vruchtbaarheid en de
daarmee samenhangende kans op een kind. De Zoladex Rescue of Ovarian Function (ZORO) studie liet
geen verschil in CIA zien [Gerber, 2011]. De PROMISE GIM6 studie toonde aan dat tijdelijke ovariële
supressie door triptoreline (GnRH-analoog) bij premenopauzale vrouwen met vroeg-stadium
mammacarcinoom een afname geeft op het risico op CIA [Del Mastro, 2011]. Echter, de gemiddelde leeftijd
van deze studiepopulatie was relatief oud (39 jaar) en de patiënten zijn slechts tot 1 jaar na chemotherapie
geobserveerd. Concluderend kan op basis van de momenteel beschikbare gegevens niet worden
aanbevolen om GnRH analogen toe te dienen als bescherming van de ovariële functie, zeker niet als
fertiliteitspreservatie.
Conclusies:
Niveau 3
Niveau 3
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
Door chemotherapie geïnduceerde onvruchtbaarheid tast de kwaliteit van leven aan.
C Partridge, 2004; Rodriguez Wallberg, 2010
Voorafgaand aan chemotherapie, ter bescherming tegen onvruchtbaarheid, is het mogelijk IVF,
eicelcryopreservatie of ovariumcryopreservatie te verrichten
C Lee, 2006, Gerber 2008, NVOG 2007*
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 169