Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

Hormonale therapie
Literatuurbespreking:
Dit hoofdstuk is onderverdeeld in de onderdelen:
• Uitschakeling van de ovariële functie
• Tamoxifen
• Aromataseremmers
Uitschakeling van de ovariële functie
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
Literatuurbespreking:
In de EBCTCG-meta-analyse van 2005 werd het effect van uitschakeling of onderdrukking van de ovariële
functie geanalyseerd bij 8.000 vrouwen jonger dan 50 jaar met een hormoonpositief mammacarcinoom.
Uitschakeling van de ovariële functie bleek een gunstig effect te hebben op zowel de locoregionale controle
als de totale overleving, alhoewel de auteurs aangeven dat het resultaat minder groot is dan in eerdere
analyses is aangetoond. Het recidiefpercentage na 15 jaar was 47,5% voor vrouwen met ovariëctomie in
vergelijking met 51,6% voor de controlegroep (p=0,00001), de mortaliteit 40,3% in vergelijking met 43,5%
voor de controlegroep (p=0,004).
Retrospectieve analyses van verschillende studies suggereren echter dat patiënten, bij wie na behandeling
met chemotherapie amenorrhoe optreedt, een betere (ziektevrije-) overleving hebben dan patiënten die na
de chemotherapie blijven menstrueren [Davidson, 2001; Pagani, 1998; del Mastro, 1997]. Deze gegevens
hebben de belangstelling voor ovariëctomie doen toenemen. In enkele grote gerandomiseerde studies is
de effectiviteit van chemotherapie plus het uitschakelen van de ovariële functie (al dan niet gecombineerd
met tamoxifen) vergeleken met het effect van chemotherapie alleen [Davidson, 1999; Baum, 2001; IBCSG,
2003; Baum, 2003].
Een recente meta-analyse onderzocht, bij premenopauzale patiënten met een hormoonpositief
mammacarcinoom, het effect van behandeling met LHRH-agonisten gegeven als monotherapie of in
combinatiebehandelingen [LHRH-agonists in Early Breast Cancer Overview Group, 2007], waarbij de
LHRH-agonist gegeven werd na de chemotherapie, gedurende 2-5 jaar.
De combinatie van een LHRH-agonist plus tamoxifen als enige systemische therapie ten opzichte van
geen behandeling resulteerde in een afname van de kans op een recidief van 58,4% (p