Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

De diagnostiek van mammapathologie dient bij voorkeur plaats te vinden op een multidisciplinaire
mammapolikliniek met een beperkte toegangstijd (maximaal 5 werkdagen). De polikliniek is op een
dergelijke wijze georganiseerd, dat alle diagnostische onderzoeken (palpatie door de chirurg of
verpleegkundig specialist/gespecialiseerd verpleegkundige mammacare, beeldvormend onderzoek en
cytologie of histologie) op één dag kunnen worden uitgevoerd. Dit geldt met name voor de palpabele
tumoren.
In alle gevallen geldt, dat het aantal bezoeken aan de mammapolikliniek tot een minimum beperkt dient te
blijven. Vaak kan dezelfde dag nog de uitslag verteld worden. Dit geldt met name voor patiënten bij wie
geen afwijkingen worden aangetoond of met een benigne afwijking. Steeds wordt gestreefd naar het
minimaliseren van het interval tussen de diagnostische tests en het geven van de uitslagen (ten minste
90% van de uitslag dient binnen 5 werkdagen te worden verteld).
Wekelijks belegt het mammateam een multidisciplinair overleg (MDO). Tijdens dit overleg worden de
diagnostische bevindingen gezamenlijk besproken. Hierbij dient de verpleegkundig
specialist/gespecialiseerd verpleegkundige mammacare structureel aanwezig te zijn. Voorafgaand aan dit
overleg hebben zij onafhankelijk van elkaar een oordeel geformuleerd. Het doel van het overleg is:
Het opstellen van een zo goed mogelijk behandelplan en harmonisatie van de begeleiding in geval er
sprake is van een mammacarcinoom.
• Het opstellen van het nadere diagnostisch beleid wanneer onzekerheid over de diagnose bestaat
dan wel met grote zekerheid gezamenlijk vaststellen dat het geen maligniteit betreft.
• Het bespreken van patiënten waarbij metastasen zijn vastgesteld.
• Andere situaties op gebied van mammapathologie, waarbij multidisciplinaire afstemming gewenst
is.
Zie voor meer informatie de NABON-Nota [NABON, 2008].
Begeleiding
De diagnose maligniteit dient op professionele wijze door de chirurg of verpleegkundig specialist
mammacare aan de patiënt te worden verteld. Het verdient aanbeveling om patiënten een naaste mee te
laten nemen, wanneer de uitslagen besproken worden. Hierna wordt een gesprek met een gespecialiseerd
verpleegkundige mammacare aangeboden. Deze geeft tijdens dit gesprek voorlichting, steun en
begeleiding bij het nemen van een beslissing over de behandeling. Tijdens een tweede gesprek met de
chirurg, eventueel in aanwezigheid van de gespecialiseerd verpleegkundige mammacare, wordt met de
patiënt tot het uiteindelijke behandelbeleid besloten. Vervolgafspraken worden gemaakt en de patiënt dient
te weten hoe en bij welke vragen of problematiek betrokken professionals van het mammateam te bereiken
zijn.
Structurele bereikbaarheid
Conform de Wet op Geneeskundige Behandel Overeenkomst moet er voldoende tijd uitgetrokken worden
om de verschillende pre-behandeling onderzoeken met de patiënt te bespreken, waarom men wel of niet
voor bepaalde onderzoeken in aanmerking komt en het moet de patiënt duidelijk zijn, waar zij zich kan
vervoegen als zij nog vragen heeft. Uit onderzoek blijkt dat een verpleegkundig specialist mammacarebij
uitstek geschikt is als coördinator van de diagnostiek op de mammapolikliniek. In deze rol kan zij samen
met de gespecialiseerd verpleegkundige mammacare als aanspreekpunt optreden, hetgeen een
verbetering geeft van de continuïteit en kwaliteit van zorg [Braithwaite, 2005; Burnet, 2004; Raatgever,
2002]. Het diagnostisch traject is complex, in het bijzonder voor patiënten die tijdens het traject
multidisciplinaire zorg behoeven, zoals in geval van een familiair mammacarcinoom of een locoregionaal
uitgebreid mammacarcinoom. Dit betreft niet alleen de organisatie maar ook de daadwerkelijke begeleiding
van de patiënten. Een random evaluatie van 72 mammateams in Engeland toonde aan, dat de
belangrijkste factoren die bijdragen aan een goed functionerend mammateam bestaan uit een team waarin
de leden gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen, de werklast acceptabel is (p=0,009) en als er een
verpleegkundig specialist/gespecialiseerde verpleegkundige mammacare is opgenomen in het team
(p=0,003) [Haward, 2003].
Conclusies:
Niveau 3
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 188