Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

ecidief, cardiovasculaire ziekten, diabetes, osteoporose en een vroegtijdig (zowel kanker als niet-kanker
gerelateerd) overlijden. De resultaten laten vooral voor overgewicht/obesitas bij
mammacarcinoompatiënten een negatief effect zien: vrouwen met overgewicht hebben een slechtere
prognose. Veel patiënten zijn zich niet bewust van de belangrijke rol die een gezonde leefstijl speelt in
latere gezondheidsklachten. Bij deze groep is verbetering van leefstijl echter zeer belangrijk gezien hun
grotere kans op het ontwikkelen van fysieke en psychosociale klachten [Kellen, 2009; Stull, 2007;
McTeirnan, 2010; Azambuja, 2010; Toles, 2008; Muraca, 2010].
Conclusies:
Niveau
2
Niveau
2
Niveau 3
Niveau 3
Niveau
1
Niveau
3
Niveau 2
Niveau
2
25-33% van de patiënten behandeld voor een mammacarcinoom blijven klinisch relevante
distress te ervaren tot enkele jaren na de diagnose en blijven bepaalde problemen zoals pijn,
lymfoedeem, menopauzale problemen, vermoeidheid en seksuele klachten langer bestaan.
B Kootstra 2008, Ganz 2002, Ganz 2003, Burgess 2005
Het is aangetoond dat vermoeidheid, slechter fysiek functioneren, verstoord lichaamsbeeld en
een lagere kwaliteit van leven de meest beschreven klachten zijn ten gevolge van radio- en
chemotherapie.
B Vaittinen 2000, Hayes 2007, Montazeri 2008
Patiënten, hun partners en kinderen kunnen langdurig last hebben van problemen op
verschillende gebieden ten gevolge van de diagnose kanker bij de ouder.
C Pitceathly 2003, Hagedoorn 2007, Visser 2004, Huizinga 2005, Gazendam 2011
Routinematige frequente poliklinische controle levert aan de ene kant geruststelling op,
maar aan de andere kant induceert het ook angst en stress.
C Pennery 2000, Beaver 2009
Alternatieve vormen, zoals telefonische controles door de verpleegkundig
specialist/gespecialiseerde verpleegkundige mammacare, naast een jaarlijkse mammografie,
leidt tot een tenminste even hoge patiëntentevredenheid en kwaliteit van leven als poliklinische
nazorg door de medisch specialist.
A2 Kimman 2010, Kimman 2011 (1)(2) Beaver 2009
De literatuur is niet eenduidig over het effect van psychologische interventies voor mensen met
kanker. Wel blijken sommige therapievormen een effect te hebben op het verminderen van
specifieke klachten, zoals vermoeidheid en angst.
C Newell 2002, Lepore 2006
Deelname aan een sociale steungroep/lotgenotencontact kan een belangrijke bron van steun en
informatie voor de patiënt betekenen.
B Samarel 1997, Helgeson 1999
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
De rol van leefstijl is groter dan veelal wordt aangenomen. Van een gezond dieet en regelmatige
lichaamsbeweging zijn positieve effecten vastgesteld.
B Kellen 2009, Stull 2007, McTeirnan 2010, Azambuja 2010, Toles 2008, Muraca, 2010
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 184