Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

Ervaringen en beleid elders
Van de 19 leden van het International Breast Cancer Screening Network screenen alleen IJsland, Uruguay,
Zweden en de Verenigde Staten vanaf 40 jaar, waarbij in laatstgenoemd land de discussie om deze
startleeftijd toch te verhogen opnieuw is aangewakkerd [USPSTF, 2009; Mandelblatt, 2009]. Uruguay en
de Verenigde Staten screenen jaarlijks, het Verenigd Koninkrijk eenmaal per 3 jaar, de overige lidstaten
eenmaal per 2 jaar.
Voorwaarden voor informatieoverdracht
Aanbevelingen:
De werkgroep is van mening dat:
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
• objectieve informatie beschikbaar dient te zijn om vrouwen te helpen bij hun keuze om deel te
nemen aan het BOB;
• de screeningsorganisatie tijdig de omgevende ziekenhuizen van de regionale planning op de
hoogte stelt, opdat de ziekenhuizen de capaciteit van de mammapoli daarop kunnen aanpassen;
• de toepassing van BI-RADS in de screening een hulpmiddel is bij de communicatie tussen de
screeningsradioloog, de huisarts en het mammateam;
• de huisarts de verwezen vrouw dient te verwijzen naar mammapoli of mammateam;
• het onderzoek dient te worden herhaald, als het meegebrachte screeningsmammogram niet van
diagnostische kwaliteit is;
• als een screeningsmammogram niet goed uitvoerbaar is, de vrouw geadviseerd dient te worden,
het onderzoek op de röntgenafdeling van een ziekenhuis te laten verrichten;
• als na evaluatie door het mammateam sprake blijkt van een foutpositieve verwijzing, de vrouw
actief naar het BOB dient te worden terugverwezen.
Literatuurbespreking:
Aan welke voorwaarden moet de informatieoverdracht naar de kliniek voldoen?
Eenieder die bij de screening en het natraject betrokken is, dient zich ten volle te realiseren dat screening
een manier is om sterfte aan mammacarcinoom terug te dringen en dat het niet de perfecte en sluitende
manier is om de vrouw tegen het mammacarcinoom te beschermen. Van alle deelnemers heeft slechts een
klein deel een mammacarcinoom, foutnegatieve en foutpositieve uitslagen zijn onvermijdelijk, maar leiden
voortdurend tot discussies.
Jørgensen (2006) stelt dat dit ten minste gedeeltelijk teruggevoerd kan worden op de voorlichting en de
informatie die aan geïnviteerde vrouwen wordt gegeven. Deze is vaak te rooskleurig en schept
niet-realistische verwachtingen. Mogelijk omdat deze informatie een dubbel doel dient: het
bevolkingsonderzoek is zeer gebaat bij grote opkomst en spant zich hiervoor in op uitnodigende wijze,
waardoor de balans tussen de voor- en nadelen beïnvloed wordt. Het is van het grootste belang dat
aandacht besteed wordt aan objectiviteit in deze informatieverstrekking [BVN, 2003]. Met name dient erop
gewezen te worden dat een vrouw met een palpabele afwijking of een ander symptoom niet in de
screening thuishoort. De landelijke coördinatie ligt bij het RIVM, zij is verantwoordelijk voor de
informatieverstrekking in Nederland. De uitnodigingsfolder en de gestandaardiseerde uitnodigingsbrief
worden jaarlijks geactualiseerd met aandacht voor de geïnformeerde keuze van de vrouw.
Daarnaast moet het BOB voortdurend streven naar optimale communicatie met het natraject ten behoeve
van de planning en om de negatieve effecten van de screening, met name de extra onderzoeken van de
foutpositieve bevindingen, zo klein mogelijk te houden.
Het screeningsmammogram: is overmaken van het digitale mammogram nog noodzakelijk?
Met behulp van het landelijke IT/digibob software worden de annotaties van de screeningsradioloog digitaal
opgeslagen. Op dit moment wordt de kerninformatie (de afwijking op het mammogram) met de nader te
beschrijven overdrachtsinformatie van de screeningsradioloog meestal aangeleverd op een CD. Voor het
overmaken van het screeningsmammogram door de afdeling, waarheen de vrouw is verwezen zijn diverse
redenen:
1. De kwaliteit van afbeeldingen op een CD is vaak niet diagnostisch, verschillen tussen
beeldbewerkingsystemen bemoeilijken de interpretatie en de bewerking.
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 17