Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
tumor: 1 biopt was in 70% diagnostisch, 2 biopten in 92%, 3 biopten in 96% en 4 biopten in 100%.
In een review van 8 studies [Youk, 2007] moest gemiddeld nog bij 10% een herhaling van de procedure
plaatsvinden, omdat de punctieresultaten niet conclusief of discordant waren. In deze subgroep was het
percentage maligniteiten nog aanzienlijk: 17%. Het uiteindelijke percentage foutnegatieve resultaten was
laag. In de follow-up bedroeg het percentage foutnegatieven gemiddeld 4% (0-8%). Steeds wordt
geconcludeerd, dat de resultaten vergelijkbaar zijn met de resultaten van een diagnostische excisiebiopsie
[Helbich, 2004; Fajardo, 2004; Youk, 2007]. Dit wordt bevestigd door de systematische review van
Bruening (2010).
Histologie met röntgengeleide, stereotactische dikke-naaldbiopsie
Een niet-palpabele laesie, die alleen mammografisch in beeld komt, kan met behulp van de
röntgengeleide, stereotactische procedure worden gepuncteerd. Dit kan met behulp van een speciale tafel,
waarbij de patiënte de procedure in buikligging ondergaat of met een hulpstuk, dat aan de
mammografie-apparatuur wordt bevestigd, waardoor de procedure zittend of in zijligging kan worden
uitgevoerd. De resultaten van deze procedures zijn vergelijkbaar. Deze procedure is tijdrovender en
invasiever en wordt met name gebruikt bij microcalcificaties.
De beste resultaten worden verkregen na ten minste 5 biopsieën, de overeenstemming met de definitieve
PA-diagnose varieert van 87-96% [Verkooijen, 2000; Helbich, 2004; Fajardo, 2004]. Ook hier kan worden
geconcludeerd, dat de resulaten vergelijkbaar zijn met de resultaten van een diagnostische excisiebiopsie
[Verkooijen, 2002; Helbich, 2004; Fajardo, 2004].
Histologie met vacuum-assisted biopsie-apparatuur
Met de vacuum-assisted biopsie-apparatuur kunnen in hoog tempo meerdere biopten worden verkregen,
met naalden van 10-11G. De biopten zijn dankzij een vacuümsysteem groter in omvang en worden
semi-automatisch verkregen. Hierdoor kan het aantal biopten snel oplopen tot 6 stuks of een meervoud
hiervan. Deze apparatuur is bij uitstek geschikt voor het verkrijgen van histologisch materiaal onder
stereotaxie. Deze procedure is invasiever dan de ‘gewone’ stereotactische dikke naald biopsie en kent een
hoger complicatiepercentage, met name hematoomvorming. Ook hier betreft het voornamelijk
microcalcificaties, daarnaast radial scars en architectuurverstoringen. Bij de door Fahrbach (2006)
geïncludeerde studies werd vooral gekeken naar vermindering van het aantal in een naaldbiopt gemiste
laesies en een mogelijke verbetering van de underestimate rate, d.w.z. of er minder vaak een diagnose
atypische ductale hyperplasie (ADH) op het naaldbiopt werd afgegeven terwijl in de excisie een DCIS werd
gevonden, of op het naaldbiopt een diagnose DCIS terwijl in de excisie een invasief carcinoom werd
aangetroffen. Als referentie diende, indien beschikbaar, de diagnose van de excisie en indien niet
beschikbaar een klinische/radiologische follow-up van ten minste 1 jaar. Bij Fahrbach (2006) waren de
meeste afwijkingen niet palpabel (97%) en bestonden uit microcalcificaties (64%), veelal beoordeeld als
BI-RADS 4 of 5 (90%). De meeste patiënten werden met buikliggingapparatuur gebiopteerd. Bij vergelijking
tussen de vacuum-assisted biopsie en de conventionele naaldbiopsie vielen de volgende verschillen op:
Het aantal biopten was gemiddeld 13,3 (range 10-17) in de studies met vacuum-assisted
biopsie-apparatuur en 6,6 (range 5-10) bij de conventionele naaldbiopsie. Het aantal mislukte procedures
was bij de vacuum-assisted biopsie-apparatuur lager (1,5% vs 5,7%) en ook het aantal niet-diagnostische
biopten was lager (0% vs 2,1%). Dit wordt ook geconcludeerd in de studie van Jackman (2009). Toch kan
ook op deze wijze een foutnegatief resultaat niet geheel worden uitgebannen: in een door Fahrbach
geciteerde Duitse multicenter studie, waarbij 20 biopten werden genomen per vacuum-assisted procedure
bij 2.874 laesies, werd toch nog eenmaal een foutnegatief resultaat verkregen [Kettritz, 2004].
MRI-geleide histologische biopsie
MRI-geleide biopsie is geïndiceerd bij BI-RADS 4 en 5 laesies, die ten minste 5 mm of groter zijn en die
niet gevonden zijn bij second-look echografie of mammografie mits de PA van de laesie consequenties
heeft voor het chirurgisch beleid. Cytologie is niet zinvol, door weefselverschuiving kan gemakkelijk sample
error optreden. Als de laesie moeilijk te bereiken is, kan meestal wel draadlokalisatie worden verricht.
Er is een prospectieve multicenter cohortstudie verricht [Perlet, 2006] en een toenemend aantal
retrospectieve cohortstudies, hetzij met dikke naald, hetzij met vacuümsystemen [Han, 2008; Li, 2009;
Malhaire, 2010; Peters, 2009; Schrading, 2010]. Hiermee kunnen grotere aantallen 10G biopten genomen
worden, waardoor sample error wordt verkleind. Na de biopsie wordt een controleserie zowel voor als na
clipplaatsing geadviseerd. De technische uitvoering vereist expertise. De uitvoering met
console-apparatuur in plaats van vrije-hand-techniek maakt de procedure nauwkeuriger en sneller
[Schrading, 2010].
Het aantal benodigde MRI-series en het in- en uitschuiven van de patiënt is bepalend voor de
onderzoeksduur [Noroozian, 2009]. De technische succespercentages zijn hoog en variëren tussen
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 84