Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

was gegeven) moet worden gevolgd.
Bij primair operabele ziekte (stadium I, II: cT1-2N0-1 of cT3N0) is de standaard:
• géén regionale behandeling bij negatieve oksel/SWK
• OKD of radiotherapie bij een positieve SWK
• OKD bij niet geïdentificeerde SWK of primair positieve klieren (cN1).
Indien bij OKD meer dan 3 tumorpositieve klieren worden gevonden is postoperatieve locoregionale
radiotherapie geïndiceerd.
In de jaren 60 werd locoregionale radiotherapie de standaardbehandeling bij locoregionaal uitgebreid
mammacarcinoom (stadium III, (cT3N1; cT4N0-1; cT1-4N2-3), omdat (gemodificeerd) radicale
mastectomie zeer slechte resultaten op het gebied van overleving en locoregionale controle gaf
[Haagensen, 1963; Dahl Iversen, 1963; Kaae, 1963]. Hoewel in veel fase II studies over neoadjuvante
chemotherapie mastectomie met OKD werd uitgevoerd teneinde de pathologische CR rate te kunnen
vaststellen bestaat geen evidence over de therapeutische waarde daarvan. Aan de behandeling van
aangetoonde kliermetastasen in het periclaviculaire kliergebied of de parasternale klierketen (N3) kan een
OKD uiteraard geen nuttige bijdrage leveren. Aan elkaar of aan de thoraxwand gefixeerde okselklieren
kunnen wel met een OKD behandeld worden maar in die situatie is vrijwel zeker postoperatieve
radiotherapie geïndiceerd, omdat het dan meestal meer dan drie tumorpositieve klieren betreft. Het nadeel
van OKD plus postoperatieve regionale radiotherapie is dat die combinatie de arm en schouder morbiditeit
doet toenemen [Larson, 1986; Ryttov, 1988].
Conclusies:
Niveau
1
Niveau 1
Niveau
2
Niveau
2
Bij een resectabel, lokaal uitgebreid mammacarcinoom verkleint radiotherapie, toegevoegd aan
chemotherapie en chirurgie, de locoregionale recidiefkans met een factor drie en verbetert
daarmee de lange termijn (15-jaars) overleving.
A1 EBCTCG 2000
A2 Overgaard 1999, Ragaz 2005
Bij een klassiek irresectabel locoregionaal uitgebreid mammacarcinoom is wel een
verbetering in locoregionale controle door radiotherapie aangetoond, maar geen
overlevingsvoordeel.
A2 Papaioannou 1983, Olson 1997
Na neoadjuvante chemotherapie zijn zowel het initiële klinisch ziektestadium als het
postoperatieve stadium onafhankelijke voorspellers van het locoregionale recidiefrisico. Zelfs
indien een pathologische complete remissie is bereikt.
B Buchholz 2008, Garg 2004, Huang 2004, McGuire 2007
Na neoadjuvante chemotherapie lijkt de locoregionale controle, de ziektevrije overleving en de
ziektespecifieke overleving door postoperatieve radiotherapie te worden verbeterd bij patiënten
met meerdere risicofactoren (cT3-4, cN2-3, pN+).
B Huang 2004, McGuire 2007
Richtlijn: Mammacarcinoom (2.0)
Overwegingen:
In geval van downstaging van N 2 ziekte naar yN 1 kan worden overwogen een OKD uit te voeren om de
tumorload voorafgaande aan radiotherapie te verminderen. Kuerer vond met dit beleid slechts 3
okselrecidieven in een serie van 191 patiënten met initieel klier positief stadium III mammacarcinoom.
[Kuerer 1998,1999] Hij suggereerde dat bij klinisch negatief geworden oksel gekozen zou kunnen worden
tussen OKD of radiotherapie.
03/27/2012 Mammacarcinoom (2.0) 134