Vertrouwen in de buurt - KISS

vertrouwen in de buurtdoor een cohesietekort, en ‘vreedzame’ buurten, waar in de regel sprake is vansociale cohesie. In het eerste geval – het centrale aandachtspunt van veel overheidsbeleid(zie hoofdstuk 2) – is een extra inspanning van overheid en socialespelers noodzakelijk om het alledaagse leven van mensen in de publieke ruimtein goede banen te leiden. Maar ook op het niveau onder deze ‘eerste-ordedifferentiatie’is de verscheidenheid aan buurten groot en moet dus een verdere,‘tweede-ordedifferentiatie’ mogelijk zijn. Beide soorten differentiatie zijn noodzakelijkvoor het bouwen aan vertrouwen. Maar als tegenhanger gelden het voorkomenvan versplintering van het politiek en ambtelijk apparaat en het omgaanmet mogelijke ongelijkheid in de publieke sfeer. Die elementen worden hiernauitgewerkt.120Bouwen aan vertrouwenOverheid en sociale spelers moeten inspelen op de problemen en kwaliteiten vanbuurtbewoners – en die lopen sterk uiteen. Tekorten aan sociaal vertrouwen(tussen bewoners onderling) en politiek vertrouwen (van bewoners ten opzichtevan hun democratische instituties) zijn in bepaalde buurten duidelijk groter danin andere. Waar weinig sociaal vertrouwen is, houden mensen minder rekeningmet elkaar en spreken zij elkaar ook minder aan op overlastgevend gedrag. Zehebben of zien blijkbaar minder mogelijkheden om hun directe omgeving teoverzien en te beïnvloeden.Bewoners hebben ook verschillende verwachtingen van overheid en socialespelers en ook die zijn van belang voor de vertrouwensopbouw. In achterstandsbuurtenverwacht men van overheid en sociale spelers dat die ‘hun ding’ doen.Een onderhandelend bestuur wordt ervaren als een zwakte en remt de opbouwvan vertrouwen in de publieke instanties. In middenstandsbuurten zal denadruk eerder liggen op voldoende ruimte voor de civil society. Die civil societyvoelt zich beloond als haar initiatieven door overheid en/of sociale spelersworden opgepakt. In voorstandsbuurten bestaan meer uitwijkmogelijkhedennaar de inzet van eigen middelen en heeft men vaak ook een betere toegang totde juiste organisaties en personen. De overheid kan meer op afstand blijven ensoms zelfs traditioneel publieke taken overlaten aan bewoners of aan particuliereorganisaties – bijvoorbeeld buurtpreventie of het beheer van het openbaar groen.Vertrouwen wordt gekleurd door een al dan niet beperkte traditie van samenwerking.In kleine dorpen blijkt bijvoorbeeld dat het bestaan van meerdere kerkenbinnen een buurt doorgaans niet bevorderlijk is voor de overbruggende socialecohesie (bridging). Daarnaast zijn de verschillen tussen regio’s aanzienlijk;bestuurlijk buurtbeleid kan in de ene regio goed werken, maar kan in een vergelijkbarebuurt in een andere regio of provincie een flop worden. Het onderscheidtussen stad en platteland behoeft geen nader betoog, maar er is ook nog verschiltussen noord en zuid (bepaalde vormen van buurtenquêteren werken wel in hetnoorden, maar moeizaam in het zuiden), katholiek versus protestant (protestantenzijn moeilijker toegankelijk, “maar als je die mensen voor je wint, dan zit je erook echt tussen”) en “zand versus veen”: sociale geschiedenis met als basis een