Vertrouwen in de buurt - KISS

de weg vooruitHet versterken van sociale cohesie kost tijd en bewoners hebben een korte tijdshorizon.Het is daarom zaak een pad uit te stippelen dat ‘de buurt’ de onmiddellijkebevrediging van directe resultaten (early wins) biedt, tezamen met de zekerheidvan continuïteit die ook sociale spelers en private ketens zich wensen. Insociaal coherente buurten bestaat minder noodzaak voor een hoofdaannemerschapvan wooncorporaties, politie en scholen. Veeleer gaat het nu om het bevorderenvan convenanten van bewonersorganisaties met gemeenten, sociale spelersen private partijen – denk bijvoorbeeld aan lokale werkgevers of aan horecabedrijven.Daarbij kunnen oplossingsmakelaars en andere deskundigen een faciliterenderol spelen, zolang de leerruimte van de bewoners is gewaarborgd.De laatste les stelt hoge eisen: goede bestuurders durven ‘nee’ te zeggen en niet tehelpen. Nog te vaak zadelen gemeenten en sociale spelers zichzelf op met eenonspeelbare kaart en worden ze vervolgens uitgemaakt voor ‘onbetrouwbaar’. Zezeggen, andersom, soms ook ‘ja’ tegen iets waarvan ze weten dat het niets wordtmaar dat bewoners belangrijk vinden. Hun creativiteit piekt en hun lerendvermogen is het grootst als de wisselwerking wordt gekenmerkt door het juistespanningsniveau (bijlage 1, stap 4b). Dat vereist een combinatie van vakbekwaamheiden inlevingsvermogen aan de kant van de voorlieden en hun medewerkers.2176.5.2 herontwerp van de betrokkenheid van bewonersEen zinvol buurtbeleid vereist een versterkt accent op de behoeften en kwaliteitenvan bewoners. Door nadruk te leggen op ‘leuke’ dingen – leefplezier, buurttrots– in plaats van alleen problemen kunnen de passieve ‘afzijdige’ en ‘afwachtende’burgers worden meegetrokken. Daardoor kan waarschijnlijk ook meerworden geprofiteerd van de constructieve inbreng van ‘afhankelijke’ en ‘actieve’burgers. Zoals is weergegeven in figuur 6.2, staat niet een hoge mate van differentiatievoorop, noch een sterk integraal beleid. Veeleer is er sprake van de radicalerekeus voor een ondersteunende opstelling van overheid en sociale spelers waar hetgaat om de coproductie van beleid en tevens een grote terughoudendheid tenaanzien van een ‘dichtbije’ bemoeienis.De verschuiving in de richting van vraaglogica biedt meer ruimte voor differentiërenen experimenteren, dat wil zeggen een eigen definitie en een eigen inkleuringvan de buurt (Arts et al. 2004). We pleiten nadrukkelijk niet voor een vormvan vrijemarktdenken (liberalism, ieder voor zich), maar veeleer voor de eigenverantwoordelijkheid van vrijwillige, kleinschalige collectiviteiten: buurten. Degrotere betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid van de daarbij betrokkenindividuele bewoners leidt tot een grotere doorwerking in sociaal en wellicht ookpolitiek vertrouwen.Tegen deze achtergrond ontwikkelen we in deze paragraaf een aantal aanzettentot mogelijke beleidsmaatregelen. We benadrukken het ambitieuze karakter vanonze voorstellen: ze zijn deels controversieel, want afwijkend van gebaande