Vertrouwen in de buurt - KISS

de toegevoegde waarde van buurtgericht beleidleerschool voor democratische betrokkenheid en voorkomt destructief cynisme.Voor oplossingen moet veeleer breder worden gekeken, bijvoorbeeld naar desamenbinding en overbrugging die (hogere) opleidingen, werk en informeleverbanden in toenemende mate bieden. Tot die informele verbanden behoortzeker ook de buurt met zijn directe wisselwerking met de democratische institutiesop voor de burger wezenlijke terreinen.De culturele uitlegAls laatste mogelijke verklaring wijzen Norris et al. en Nye et al. op de doorwerkingvan de modernisering. Inglehart (1977; 1997a; 1997b) en recent ook Dalton etal. (2003) benadrukken de fundamentele en massale waardeverandering in detweede helft van de twintigste eeuw. Waar het glas bij Putnam et al. half leeg is, isdat van hen en Florida (2002) half vol. Zij leggen de geconstateerde individualiseringstendensgeheel anders uit en wijzen bijvoorbeeld op het feit dat speciaal dehoger opgeleiden – in onze termen: de ‘afwachtende’ en ‘actieve’ burgers – heelgoed zelf kunnen uitmaken hoe ze denken over waarden en normen. De individuelebewegingsvrijheid is ook sterk toegenomen en er zijn nieuwe socialenetwerken ontstaan. Het risico is aanwezig dat bestuurders nauwelijks aandachthebben voor de steeds grotere groep jonge, postmoderne burgers met hun totaalandere behoeften. Volgens Inglehart (1997a: 292-323) en Florida (2002: 316) staande traditionele democratische instituties echter ook van die kant onder druk enonze analyses van de opstelling van afwachtende burgers bevestigen dat.179Postmodernisten, zegt Inglehart, zoeken nieuwe, directere wegen om invloed uitte oefenen op grote maatschappelijke beslissingen. Hun fijnvertakte netwerkenvan – op zich zwakke – banden bieden hun een grotere uitdaging dan de te loggeelitaire structuren van het verleden. Niet de democratie maar de instituties zijnvoor hen het probleem. Traditionele, door elites aangestuurde structuren zijnvoor hen minder aanvaardbaar. Dat zou de opkomst kunnen verklaren van deflexibele netwerkstructurering, die zich recent uit in de vorm van zogenoemdesingle event-organisaties: ad-hocsamenwerkingsverbanden van vaak zeer kleineorganisaties die zich richten op eenmalige acties zoals de anti-oorlogsbetogingenof de kopersstakingen na misstappen in het bedrijfsleven. Omdat dergelijkewaarden al jong worden verinnerlijkt, wordt volgens Inglehart de doorwerkingpas duidelijk bij een opvolging van generaties. Zo’n cultuuromslag, stelt hij,hoeft echter geenszins slecht nieuws te zijn. Indien de nieuwe wegen immers totbetere oplossingen leiden en een nieuwe generatie geïnspireerde voorlieden opkop loopt, zal de maatschappij zich vernieuwen.Inglehart en Dalton et al. staan niet alleen. Jarenlang gold als vanzelfsprekend denotie: sterke banden zijn goed, zwakke banden zijn minder. Pas in het begin vande jaren tachtig wees de socioloog Granovetter (1983) erop dat in de moderneresociale netwerkensamenleving het vaak vooral zwakke banden zijn die mensenverder kunnen helpen. Uit zijn empirisch onderzoek bleek bijvoorbeeld dat bijhet vinden van een nieuwe baan het niet zozeer familie, vrienden of buren zijndie iemand kunnen helpen, maar juist verderaf staande relaties.