Vertrouwen in de buurt - KISS

vertrouwen in de buurtHet specifieke spoor overlapt het generieke spoor. De scherpe scheiding die weom redenen van duidelijkheid tussen beide aanbrengen, is in die zin kunstmatig.In de werkelijkheid van alledag lopen ze in elkaar over in de werkprogramma’svan gemeenten en sociale spelers. Die samenloop stelt wel hoge bestuurlijkeeisen aan beleidsmakers en -uitvoerders. Zij worden immers in hun dagelijksfunctioneren voortdurend aangesproken op de nijpende leefbaarheidsvraagstukkenin achterstandsbuurten. Het specifieke spoor krijgt tijdens de inhaalslagzodanig veel publicitaire en politieke aandacht dat het generieke spoor voor deleek nauwelijks zichtbaar is.Het ene spoor kan echter niet zonder het andere. Zonder een adequate invullingvan het specifieke spoor, dat wil zeggen met serieuze leefbaarheidsproblemen inhun achterstandsbuurten, krijgen bestuurders niet de ruimte voor het uitdiepenvan het generieke spoor. Zij herwinnen ook niet de geloofwaardigheid vanburgers, als eerste hoeksteen voor vertrouwen. Maar voor structurele oplossingen,met name de uitbouw van sociaal en politiek vertrouwen, is die uitdiepingvan het nu verwaarloosde generieke spoor weer een noodzaak. Te makkelijkverwordt het specifieke spoor anders tot symptoombestrijding.198Tegen deze achtergrond behelst de tweesporenaanpak de volgende beleidssporen:(a) sociale herovering; (b) kansgedreven buurtbeleid.Sociale heroveringEngbersen et al. (2005) definiëren de term sociale herovering als “sociale enfysieke interventies gericht op (1) het vergroten van de leefbaarheid en veiligheidin de publieke ruimte; (2) het realiseren van een evenwichtigere samenlevingsopbouw;en (3) het formuleren van gemeenschappelijke competenties en gedragsregelsom het alledaagse verkeer tussen bewoners te bevorderen.” De term socialeherovering doelt op de verovering van de buurt voor en – zoveel als mogelijk –door de zittende buurtbewoners. Dit wijkt nadrukkelijk af van een vergelijkbareterminologie binnen sommige beleidskringen, waar wordt gedoeld op het weerterugveroveren door de autochtone middenklasse van verzwartende wijken(Reijndorp 2004: 94). Dit spoor concentreert zich derhalve op het heroveren vande leefbaarheid en sociale samenhang in achterstandsbuurten.Sociale herovering bouwt – gedifferentieerd per buurt – op een door de overheidgestuurde en door sociale spelers uitgevoerde aanpak van de meestnijpende leefbaarheidsproblemen. Het voortouw ligt, zoals dat past in noodsituaties,in eerste instantie bij de instituties met hun institutionele logica: eenuniform en functioneel gedreven inhoud die procesmatig van bovenaf wordtopgelegd en wordt uitgevoerd door sociale spelers die ‘er dicht op zitten’. Tegelijkmoet een basis worden gelegd voor een meer structurele verankering: dewinst mag na afloop van de sociale herovering niet weer snel verloren gaan. Ditlaatste is een stap die makkelijk wordt verwaarloosd; de noodzakelijke diepteinvesteringen verantwoordelijkheidsoverdracht stellen forse eisen aan beleidsmakersen -uitvoerders. Ze krijgen dan immers, naast de externe uitdaging,