Vertrouwen in de buurt - KISS

vertrouwen in de buurtde succesvoorwaarden die zijn samengevat in paragraaf 3.6. De combinatie vanbeleidsinhoud en beleidsproces moet bewoners ‘verleiden’ tot betrokkenheid. Debeleidsinhoud moet bewoners aanspreken omdat het gaat om hún vraagstukkenen moet ze inspireren omdat het beleid de weg naar een betere toekomst schetst.Het beleidsproces moet hen als het ware naar binnen zuigen, omdat zij eropkunnen vertrouwen dat ze serieus worden genomen en daardoor hun eigen lot endat van de mensen in hun naaste omgeving ten positieve kunnen beïnvloeden.194Hoe, zo is een redelijke vraag, verschilt dit raamwerk van vroegere beleidsfilosofieën?Om ‘afzijdige’ en ‘afwachtende’ burgers aan zich te binden, moetenbestuurders een grotere inspanning leveren dan gebruikelijk is binnen de institutionelelogica. Ze moeten er bovendien voor waken op termijn de ‘actieve’ en‘afhankelijke’ burgers niet te verliezen: wantrouwen voedt wantrouwen en isdaarom besmettelijk. Dat vereist een directere band tussen ‘leiders’ en ‘geleiden’.Er moeten vonken overspringen, waardoor vuurtjes worden ontstoken enbestaande vuren oplaaien. De afstanden kunnen daarom niet te groot zijn, decontacten niet te indirect. Die vonken moeten bovendien beide kanten opspringen– en vooral dat is in het nieuwe leiderschap anders dan vroeger: het is geeneenrichtingsverkeer zoals de facto in de nu dominante institutionele logica. Bestuurdersmoeten zich laten inspireren door de bewoners en hen durven vertrouwendoor ze de ruimte te geven om al experimenterend te leren.Deze twee opgaven, te weten ruimte bieden voor coproductie van beleid engepaste afstand houden bij de uitvoering daarvan, zouden wel eens de moeilijkstekunnen zijn. Het gaat hier immers om een wezenlijk ander concept van besturen,waar de institutionele logica serieus plaatsmaakt voor een sterker accent opde vraaglogica van bewoners. Lukt dat over een langere periode van tijd, dan mager een gerede hoop bestaan dat niet alleen de vertrouwensbanden tussen bewonersonderling (sociaal vertrouwen) maar ook die met de democratische instituties(politiek vertrouwen) worden versterkt.Twee aspecten vragen aandacht: (a) de combinatie van inspiratie en vertrouwenals basis voor een constructieve wisselwerking; (b) de vormgeving van directelijnen tussen buurt en politiek als mogelijke basis voor een groter politiekvertrouwen.Inspiratie plus vertrouwenLevende en lerende buurten, zo blijkt uit ons onderzoek (hoofdstuk 3; zie ookPutnam en Feldstein 2003: 283) onderscheiden zich door twee kenmerken: (a)een gezamenlijke richting die mensen als inspirerend ervaren (inhoud); (b) eenwijze van wisselwerking met elkaar en met bestuurders die op een basis vanvertrouwen moet stoelen (proces). Lukt het om op beide dimensies voldoende inte spelen op de behoeften en kwaliteiten van mensen, dan springen de vonkenover en ontstaat verbondenheid (figuur 6.1). Dergelijke verbondenheden kunnenzich overal ontwikkelen waar mensen gezamenlijke doelen nastreven. In veelgevallen gebeurt dat in de privé-omgeving – denk aan thuis, werk of recreatie – en