Vertrouwen in de buurt - KISS

vertrouwen in de buurteigenlijk weinig buiten het dorp. Voor velen was een reis buiten het dorp verbondenmet gevoelens van onzekerheid (Thissen 2001: 11).Kort na de oorlog veranderde dit pastorale beeld in rap tempo. De komst van deEuropese Economische Gemeenschappen stimuleerde tot een grootscheepserationalisatie in de landbouw. Het Europese landbouwstructuurbeleid leidde totde organisatie van een efficiënte, hoogproductieve voedselvoorziening. Daartoewas een schaalvergroting van de landbouwbedrijven vereist, die in Nederlandwerd bevorderd door onder andere ruilverkaveling en door de uitgifte van steedsgrotere nieuwe percelen cultuurgrond in de IJsselmeerpolders. Boeren werden inde toenmalige beleidsdocumenten betiteld als ‘blijvers’ en ‘wijkers’. Het beleidwas erop gericht zo sociaal mogelijk de ‘wijkers’ te laten wijken, zodat de blijversin de internationale concurrentie mee konden komen en de voedselvoorzieningop zich konden nemen (Bauwens et al. 1990). Een deel van de oplossing voor het‘kleine-boerenvraagstuk’ – zo heette dat toentertijd in beleidsnota’s en rapportenvan het Landbouw-Economisch Instituut – bood de opkomst van de intensieveveehouderij.44Door de rationalisatie was er niet meer voor iedereen emplooi op het platteland,dreigde er overbevolking, en moest er een zekere migratie naar de steden op gangkomen. De aanmerkelijke uitstroom van boeren naar de emigratielanden Canada,Australië en Nieuw-Zeeland had daartoe al eerder een aanzet gegeven. Vanaf hetmidden van de jaren zestig werden ook op het platteland de gezinnen kleiner,waardoor de demografische druk afnam om in de landbouw z’n bestaan tevinden. Algemeen gesteld konden in deze periode de stad en het plattelandbetrekkelijk vredig coëxisteren. Daarenboven was de schaalvergroting in hetwinkelbestand en andere voorzieningen nog niet zover op gang gekomen dat ditals problematisch werd ervaren.2.3.4 de jaren zeventig en tachtig: romantisering en voortgaandeeconomiseringCultureel ontwikkelde zich vanaf het eind van de jaren zestig en het begin van dejaren zeventig een omslag: er ontstond een trek naar het platteland. Stedelingenbegonnen het platteland aantrekkelijk te vinden, ook als vestigingsplaats. De‘eigen auto’ begon gemeengoed te worden en de mogelijkheden om te forenzennamen daarmee toe. En niet alleen de stedelingen kwamen makkelijker naar hetplatteland; plattelanders hadden ook steeds vaker een auto. De mogelijkheden diedat schiep, verzwakten geleidelijk de binding met de eigen woonplaats. Diebinding vloeide minder voort uit noodzaak, maar was meer een zaak van keuze,en daarmee onderwerp van overweging en afweging.In deze periode ging schaalgrootte een belangrijke rol spelen: agrarische bedrijvenwerden groter, coöperaties fuseerden, supermarkten en cash-and-carry’skwamen op, waardoor dorpskruideniers hun winkel moesten sluiten. Deze enverwante ontwikkelingen werden in die tijd vooral gezien als uitdrukking van