Vertrouwen in de buurt - KISS

de toegevoegde waarde van buurtgericht beleidband hun voor- of nadeel brengt, maar gaan uit van de onverbreekbaarheid van‘sterke banden’. Familiebanden en het klassieke ‘buurtje’ met zijn sterkenabuurschap zijn voorbeelden. Het toetreden tot een dergelijke groep is moeilijk,maar ook uittreding stuit op hoge drempels. Dit laatste is bijvoorbeeld vantoepassing op voorzieningen en diensten die zijn opgezet voor een gemeenschappelijkbelang van leden van een vereniging, maar Chinese ondernemersen de maffia bieden evenzeer voorbeelden van samenbinding.• Overbrugging (bridging), leidend tot verbindingen tussen groepen. Opennetwerken zijn niet gebaseerd op diep vertrouwen zoals bij samenbinding.Veeleer gaat het om een veelheid van op zich zwakke banden, die tezamenechter – gelijk een spinnenweb – een krachtig netwerk kunnen vormen. Decontacten duren korter, maar strekken zich uit tot een bredere groep mensen,waartoe vaak ook buitenstaanders behoren. Er zijn relatief weinig belemmeringenom toe- of uit te treden. De netwerken vormen zich tussen ‘gelijken’ endienen in de eerste plaats ter bevrediging van sociale of economische behoeftenin de directe leefomgeving (bijvoorbeeld Rotaryclub of vrijwilligerswerk).Evengoed kunnen netwerken de bruggen vormen met anderen op grotefysieke of sociale afstand. Van oudsher vormen kerken en vakbonden bijvoorbeeldbelangrijke elementen van een dergelijke overbrugging; meer recentspelen niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) en internetverbanden opdit terrein een rol.159De vier burgerschapsstijlen hebben elk hun plaats, vooral wat hun voorkeurskanalenvoor maatschappelijke betrokkenheid betreft.‘Afhankelijke’ burgers vormen sterke banden binnen relatief besloten stadsbuurtenof – vooral – dorpen; hun overbrugging is zwak ontwikkeld en zij hebben eensterke behoefte aan de sturende hand van de ‘grote’ instituties (sociale spelers).‘Afzijdige’ burgers voelen zich – letterlijk – thuis in ‘normale’ stadswijken, kleineregemeenten of vinexlocaties. Daar kunnen zij voorzien in hun behoefte aansamenbinding en overbrugging door een actief verenigingsleven en anderevormen van maatschappelijke betrokkenheid.‘Afwachtende’ burgers wonen verspreid over de grote steden, maar de relatiefjongere kamer- of appartementsbewoners onder hen gebruiken hun woningvooral om in te slapen. Vanuit hun huis bouwen zij netwerken met socialeknooppunten op afstand (overbrugging); hun maatschappelijke betrokkenheiduit zich door participatie aan informele, vaak eenmalige bewegingen die henaanstaan.‘Actieve’ burgers ten slotte hechten aan hun voorstandsbuurten in de binnenstadof de voorsteden. Hun samenbinding is meestal beperkt tot een klein aantalsterke banden. Daartegenover hebben ze toegang tot wijdvertakte, goeddeelsgeformaliseerde middenveld- en ngo-netwerken (Natuurmonumenten,Amnesty International, enzovoort), die in het algemeen niet veel directepersoonlijke contacten met zich meebrengen, maar als bouwelementen van decivil society hen wel betrekken bij – de bruggen slaan naar – de grotere maatschappelijkevraagstukken.