Vertrouwen in de buurt - KISS

vertrouwen in de buurt(Engbersen et al. 2005). Maar wanneer deze grootstedelijke beleidsmakers zichzouden verplaatsen in de in- en uitstromers zelf en in hún persoonlijke huisvestingssituatie,ontstaat misschien een ander beeld.Instromers zijn de afgelopen twee decennia vooral arme migranten, die in eenhardekern-achterstandsbuurt “met vijftien man in een souterrain” en vaak illegaalin handen vallen van huisjesmelkers. Zij hebben maar een doel: zo snelmogelijk zien weg te komen. De doorstroming is dan ook hoog, met eengemiddelde verblijfsduur van minder dan een jaar. Zodra zij de kans hebben,verhuizen ze naar relatief grote flats, die oorspronkelijk voor grote autochtonegezinnen waren bedoeld, of worden ze door corporaties geplaatst in een buurtmet lotgenoten.62Wijken met relatief veel slechte woningen ‘verzwarten’ zo in korte tijd enontwikkelen zich tot achterstandsbuurt; het Rotterdamse Hoogvliet en Schiemonden het Amsterdamse Bos en Lommer zijn daarvan voorbeelden. De doorstromingis hoog, omdat vrijwel alle bewoners hun flat zien als een tijdelijkeopstap naar iets beters. Bewoners tonen daarom weinig interesse in “samenleven”.Pas na een volgende verhuizing naar een middenstandsbuurt – van de Bijlmernaar Almere of van de Maasstad naar Alexanderstad – lukt dat. Dan blijkt demiddenklasse verrassend homogeen te zijn: allochtonen en autochtonen zijn“allemaal gehecht aan hun buurtje” dan wel aan de eigen (koop)woning.Als deze huisvestingsdrieslag een adequate beschrijving van de werkelijkheidgeeft, rijzen andere beleidsvragen dan nu meestal aan bod komen. Is het bijvoorbeeldwel juist om naar de statistieken van een gemeente te kijken en niet naar hetgrotere gebied met inbegrip van de buurgemeenten, waar de witte of steeds vakerook de zwarte vlucht uit de achterstandsbuurten wordt opgevangen? Zijn degrote steden misschien voortreffelijke “opwerkfabrieken” – het woord komt uitRotterdam – die jonge, laagopgeleide en arme mensen met het ouder wordenprecies geven waarnaar ze zoeken: een opleiding en betere economische omstandigheden?Moeten we ons dan niet veeleer richten op het bewust aansturen vande ‘productieplanning’, vraagt een aantal beleidsmakers zich af: niet te veelinstroom om de fabriek niet te overbelasten, maar tegelijk de productiechefs welbelonen voor het invullen van hun belangrijke maatschappelijke rol?Evenwichtige betrokkenheid van bewonersVeelal blijft de representativiteit van buurtorganisaties een vraag. Steeds weerzijn we geconfronteerd met klachten over “de grote bekken” van een sprekendeminderheid, die het overleg naar zich toetrekt. Gemeenten en sociale spelersmogen zich niet beperken tot de ‘vaste’ bewonersvertegenwoordigers met eengeringe behoefte aan participatie van anderen, zo vernemen we. De oude garde,vaak met grote verdiensten voor de buurt, is meestal behoudend ten aanzien vande fysieke inrichting van de buurt. Bij de aanleg van een tram- of metrolijn verenigenzij alle tegenstanders, niet de potentiële gebruikers. Bewoners zijn voorstandervan het kappen van bomen voor hun deur, maar ‘de buurt’ is tegen.