Vertrouwen in de buurt - KISS

vertrouwen in de buurtZal dat uiteindelijk ook resulteren in een groter politiek vertrouwen? Het is eenplausibele veronderstelling, maar de praktijk moet het leren. Een corporatiedirecteurmet ruime frontlijnervaring bemoedigt ons: “De omdraaiing, namelijk datslecht presteren je in ieder geval weer ver terugwerpt in dit vertrouwen, is waarschijnlijkwél redelijk te staven.” Hij heeft stellig gelijk.196Directe lijnen tussen buurt en politiek?Waarom, is dan een voor de hand liggende vraag, is dat toenemende politiekevertrouwen niet te bespeuren in de beschikbare statistische gegevens en is recentveeleer sprake van een teruggang? Het is niet ondenkbaar dat er te veel ‘ruis’ ophet scherm is in de vorm van ondermaats presteren van de democratische instituties,ook op andere beleidsterreinen. Men denke aan toenemende (gevoelens van)onveiligheid, wachtlijsten, parlementaire enquêtes: het lijstje is lang en bekend.Zou het bovendien kunnen zijn dat de bestaande beleidsstrategieën hun beste tijdhebben gehad? Veel wijkbeleid, vooral vanuit de welzijnshoek, is ingegeven dooreen procesbenadering. In termen van figuur 6.1 wordt gekozen voor een aanloopin de horizontale richting waarbij wordt verondersteld dat de inhoud volgt. Hetgrotere sociale vertrouwen zal zich dan ‘later’ vertalen in een politiek vertrouwen,zo is de impliciete veronderstelling. Politici streven aan de andere kanttraditioneel vaak naar politiek vertrouwen door van bovenaf opgelegd inhoudelijkbeleid. Dat kan zinvol zijn in achterstandsbuurten, maar in middenstands- envoorstandsbuurten laten de in de loop der tijd versleten procesbenaderingenweinig vonken overslaan op bewoners.Moet in middenstands- en voorstandsbuurten niet veeleer worden gekozen vooreen herstel van politiek vertrouwen via directe lijnen – de diagonale pijl in figuur6.1 – waarbij de politiek zich, meer dan nu het geval is, laat sturen door de burger?Vooral ‘afzijdige’ burgers zetten zich af tegen de zittende ‘regenten’ en roepen omdirectere vormen van democratische betrokkenheid. De politiek speelt deels ophun vragen in, bijvoorbeeld met nieuwe kiesstelsels, zoals gekozen burgemeesters.Maar, zo luidt dan de vervolgvraag, zou dat werkelijk zijn wat mensenbeweegt in hun beoordeling van de democratische instituties? Het lijkt weinigwaarschijnlijk dat gekozen burgemeesters of regionale Kamerleden tot een doorbraakzullen leiden. Ook referenda bieden een mogelijkheid, maar hun relevantieis toch veelal beperkt tot majeure beslissingen die vermoedelijk de reikwijdte vanveel burgers, met hun beperkte overbrugging, te boven gaan.Indien de politiek een globale richting aangeeft en bewoners en sociale spelersuitnodigt om binnen die – grotere – ruimte een wezenlijke verantwoordelijkheidover te nemen, zou dat anders kunnen. Dat vereist een politiek die een visie kanschetsen en burgers vertrouwen durft te geven op terreinen die voor hen vandagelijks belang zijn en die ze kunnen overzien. Op die terreinen moet de politiekzich binnen de zelf aangegeven ruimte als het ware laten sturen door deburgers. Werkt het – blijft de politiek achter de burger staan – dan groeit het politiekevertrouwen en tegelijk, als bijproduct van de samenwerking tussen burgers,het sociale vertrouwen.