Vertrouwen in de buurt - KISS

de toegevoegde waarde van buurtgericht beleid– in termen van Van der Land (2003: 225) – een meervoudige maar sterkebinding met de stad.Grofmazig onderzoek van Marlet en Van Woerkens (2004b) suggereert dat ook inNederland werk steeds meer wonen volgt. Dat geldt zeker voor steden alsUtrecht, Leiden, Nijmegen en Amsterdam, minder voor Den Haag en Rotterdam.Zij laten bovendien zien dat het aandeel van de creatieve kern onder de beroepsbevolkingsignificant van invloed is op de werkgelegenheidsgroei. Een aantalgemeenten probeert daarom de eigen woonaantrekkelijkheid te verhogen. Er isechter geen sprake van een nationaal of gecoördineerd beleid dat stimuleert datons land internationaal als een magneet functioneert bij het aantrekken en vasthoudenvan een sterk ontwikkelde creatieve kern en de bijbehorende economischeactiviteit. Dergelijke magneten voor de mondiale creatieve kern zullen meteen goede kans bepalend zijn voor de uitkristallisering van de kenniseconomievan de komende decennia (Van der Land 2003: 165, 167).Het spreekt voor zich dat een dergelijk beleid meerdere componenten moethebben, bijvoorbeeld een op flexibiliteit toegespitste arbeidsmarkt en eenvoudigeen aantrekkelijke vestigingsvoorwaarden voor buitenlands talent. Maar de aantrekkingskrachtvan de fysieke en sociale leefomgeving – hun vorm van buurt – isdaar stellig een van en als zodanig op dit moment onderbenut (zie ook Castells1996: 423 en Kloosterman 2001: 20 e.v.).167Uitbouwen van sociaal kapitaalZowel de sociaal-economische status van de gemiddelde burger als zijn waardepatroon– de twee assen van figuur 5.2 – veranderen (Van den Brink 2002). Opsociaal-economisch terrein valt een gestage toename te constateren van dewelvaart en doet zich een geleidelijke expansie van de middenklasse voor. Opcultureel-normatief gebied is er een voortdurende toename te zien geweest vande onderwijsparticipatie en een expansie van waarden als gelijkwaardigheid enzelfstandigheid; ook Inglehart (1997a) en Putnam (2000) wijzen hierop in hunanalyses. Alleen al de terminologie die Motivaction bezigt voor het omschrijvenvan de horizontale as van figuur 5.2 – van traditioneel via modern naar postmodern– is tekenend voor een verplaatsing in de tijd. Afhankelijke burgers zijnbovendien ouder en afwachtende burgers jonger. Over een periode van jarenvindt er dus binnen de bevolking als geheel een getalsmatige accentverschuivingplaats in het kwadrant van linksonder naar rechtsboven.Is dat echter ook vanzelfsprekend een verschuiving van samenbinding (linksonder)naar overbrugging (rechtsboven)? De feiten leveren geen doorslaggevendbewijs. Samenbinding kan in kleine besloten gemeenschappen met relatief veelafhankelijke burgers, bijvoorbeeld etnische groepen of plattelandsdorpen, zodanigsterk zijn dat overbrugging nagenoeg uitgesloten is (G. Engbersen 2003;Ypey et al. 2000). Toch duidt de accentverschuiving in de richting, die ook doorPutnam et al. wordt aangehangen: “samenbinding is de opmaat voor overbrugging”(Duyvendak 2001). Als ware er sprake van een vorm van sociale sedimenta-