Vertrouwen in de buurt - KISS

de toegevoegde waarde van buurtgericht beleidbetrokkenheid is beperkt. Dekker (2001: 26) wijst op de mogelijke relatie metpolitiek vertrouwen: “Duurzame ontwikkeling is bij uitstek een opgave dievertrouwen veronderstelt. Zonder vertrouwen in bijdragen van anderen heeftzelfbeperking geen zin. Zonder vertrouwen in de overheid zijn beperkende maatregelenten gunste van toekomstige generaties moeilijk te accepteren.” In die zinvormt de toenemende vertrouwenskloof ‘slecht nieuws’ voor het milieubeleid envermoedelijk eveneens voor andere beleidsterreinen met een langetermijnkarakter,waarin de overheid een centrale plaats inneemt zoals ontwikkelingssamenwerking:afzijdige en afwachtende burgers kiezen voor het hier-en-nu.De afwachtende burgers kan daarbij een consumentistische mentaliteit wordentoegeschreven; het zijn geen coproducenten van beleid maar afnemers. Bij deafzijdige burgers is echter veeleer sprake van een harde kern van wantrouwen, diedoor Elchardus ook in België is waargenomen (tabel 5.14; Elchardus en Smits2002; Elchardus 2002). Ze hebben minder vertrouwen in de overheid en vindendat je niet voorzichtig genoeg kan zijn in de omgang met andere mensen. Minderdan de gemiddelde burger denken ze invloed te hebben op wat de regering doeten ze reageren veel sceptischer, bijna cynisch op een aantal stellingen. Kort doorde bocht: Kamerleden en ministers geven nauwelijks om hen maar letten veeleerop het belang van machtige groepen, het maakt in feite weinig uit voor het levenvan alledag wat de regering doet en er is geen partij die zich inzet voor hun belangen.Ze zijn relatief wat meer geïnteresseerd in de gemeentelijke dan in de landelijkepolitiek en relatief hard geraakt door de dood van Fortuyn. Bij elkaar opgeteldis de conclusie van de afzijdige burgers duidelijk. Wat heeft het voor zin ombetrokken te zijn bij beslissingen of plannen van het rijk en zelfs de gemeente:afzijdige burgers haken vaak af. Zij uiten hun onvrede met zowel ‘de politiek’ alsde aanpak van een aantal maatschappelijke problemen in hun stemgedrag: zijstemmen niet of ze stemmen ‘tegen’ de zittende regenten. Ongeveer de helft vande lpf-stemmers en van de niet-stemmers was op 15 mei 2002 binnen deze groepte vinden. Alle andere politieke partijen vonden hun draagvlak meer gespreidover de diverse milieus (Dekker et al. 2004).1755.5.2 verklaringen voor beperkt politiek vertrouwenEr is geen voor de hand liggende uitleg voor het beperkte politieke vertrouwendat ook in een aantal andere landen wordt waargenomen. Het Amerikaanseonderzoeksproject Visions of governance ontwikkelde een aantal denkbare hypothesen(Nye et al. 1997), die door internationale vergelijking op hun meriteswerden getoetst (Norris 1999). De onderzoekers selecteerden vier mogelijkeuitleggingen die in mindere of meerdere mate de gesignaleerde vragen kunnenverklaren (Norris 1999: 22 e.v.).De politieke uitlegNorris et al. vinden onvoldoende bewijs voor een politieke uitleg, die zichconcentreert op het tekortschieten van de overheidsprestatie. Het politiekevertrouwen van de burger, zo wordt aangenomen, wordt mede bepaald door het