O'tkan kunlar - Islom Media

O’tkan kunlarAbdulla Qodiriy— Qayin otang kelin bolani olib shu hafta ichi yo‘lg‘a chiqmoqchi ekan, — dedi hoji, —tarixiga qarag‘anda xatning yozilg‘anig‘a o‘n kunlab bor, ehtimolki, erta-indin kelibqolsalar, to‘rdagi uyni bo‘shatdirib, polos yozish kerak edi...Ul bu gapni eshitar ekan borliq, yo‘qliq — ish qilib allaqandog‘ qiziq bir holat kechirdi.Issig‘ bir narsa badaniga tegib ketgandek hurkinib qo‘ydi va «nihoyat, endimi?” degandekqilib entikdi. Ko‘z o‘ngidan biravning surati o‘tib sarxushlandi va til bilan onglatib bo‘lmasliqbir sog‘inish chidamsizligi ichida bu ivir-jivir holatdan gangib ko‘z ochdi. Ko‘z ochdi, biroqo‘ziga «nima deysan?” deb qarab turg‘uchi otasig‘a muvofiq javob berishni bilmadi.Yusufbek hoji esa o‘g‘lining bu sustlikka o‘xshab ko‘ringan holini yomong‘a yo‘ydi. Marg‘ilondegan shahardagi katta o‘zini kichik olib qizi ila kelayotgan Mirzakarim akaga o‘g‘liningxo‘rliq keltirishidan cho‘chidi. Shunga binoan Otabekni epaqag‘a olish uchun unga kulkituyulgan bir qancha nasihatlarni chizdi:— O‘g‘lim, — dedi, — siylag‘anni siylash kerak, endi senga qadrsizlang‘an bo‘lsalar,ammo bizning qoshimizda ularning qadr-qiymatlari yuqori, qutidor bo‘lsa ko‘z ochib ko‘rganqudamiz, xotining bo‘lsa bosh kelinimiz. Agar sen meni otam deydirgan bo‘lsang,shularning ko‘nglini olmoqqa tirish. Qayin otangdan meni quvladi, deb ko‘ngling olinmasin,chunki u bechora ham bir shaytonning vasvasasi bilan bu xatoga tushkan. Har holdahurmatlarini bajo keltir, Marg‘ilon degan shahardan sening yuzingni, deb keladirlar.Otasining bu so‘zlari go‘yo uning istiqboli uchun yaxshi ta’minotlar berar, go‘yomajburiyat ostida ota nasihatini quloqqa oladirg‘andek bo‘yin egib o‘lturar edi.— Agar ularning kelish kunlarini aniq bilsak, — dedi hoji, — sen yo‘ldan qarshilab kirareding.Otabek javob bermadi.— Har holda o‘ttasi kun mo‘ljal, sen chiqmasang ham Hasanali chiqsin yo‘lg‘a.— Mayli chiqsin, — dedi Otabek.5. MAKTUBHoji shundan keyin o‘g‘lidan bir daraja qanoatlandi va choyga fotiha o‘qub, o‘rnidanturar chog‘ida yonidan bir xat chiqarib uzatdi:— Xatning ichidan chiqdi. Kelindan — senga bo‘lsa kerak, — dedi.Otabek maktubni olib otasining ketishini kutib qoldi. Xat sakkiz buklanib, qizil ipakbilan bir-ikki yeridan chatilg‘an va Otabekka atalg‘an edi. Otasining uzoqlashishini kutarekan, yuragi yomonlag‘an otdek tipirchilar edi. Tikilgan ipaklarni so‘kdi va maktubni ochiboch ko‘zini ishka qo‘ydi:«Yusuf savdosida beqaror Zulayho ismidan, Majnun ishqida yig‘lag‘an Layli otidan —sizga boshimdag‘i sochlarimning tuklaricha behad salom. — Mendan — haddu-hisobsizgunoh, sizdan — kechirish. O‘tkan ishga salavot. Chunki shu ikki yil ichida kechirgan qorakunlarni eska olish manim uchun o‘sha kunlarni qaytadan boshdan kechirishlik singari, ulkunlarni siz unuting, unutmang, ammo men unutdim. Shuning uchun so‘zimni o‘zimnioxirg‘i, ham chin baxt islari hidlagan tariximdan boshlayman.Siz — qochoqsiz, nari-beri til uchida menga bir narsa yozg‘andek bo‘lib qochqansiz,ikki yil bo‘ldi Marg‘ilon kelib yurishlaringizni men o‘zimcha yeshdim, lekin topib yeshdim:sizning barcha mashaqqatlaringiz — dushmanlaringizdan o‘ch olish uchun bo‘lg‘aniniongladim. Yo‘qsa, meni ko‘rar edingiz, ko‘rgingiz kelmaganda ham boshqalar sizni ko‘raredilar, to‘yar edilar... Men kabi baxtsiz, men kabi g‘ovg‘asi ko‘b sizni zeriktirib, jondanto‘ydirg‘an bo‘lsa ajab emaski, qocha boshlag‘ansiz... Qochsangiz qochib ko‘ringiz, ammomen bu kundan boshlab biravlarni quvishqa bel bog‘ladim: otam bilan onam rafoqatlarida1xizmatingizg‘a — cho‘riliqingizg‘a erta-indin yuraman, suyganingiz kundoshimoldida qadru-qiymatimning nima bo‘lishini ham bilaman... Siz olijanobsiz: eski qadrdonliq165