O'tkan kunlar - Islom Media

O’tkan kunlarAbdulla QodiriyIkki quda havli yuzasiga tushkanda Kumush sahn bo‘ylab yurinib turar edi. UlarZaynabning uyiga to‘g‘ri kirdilar. Zaynab ularni qarshilab o‘tqazdi va achinish ohangidaOftob oyimg‘a dedi:— Qaytar emishsizlar, deb eshitdim. Birar oy ham turmas ekansizlar-da.— Ancha turdik aylanay, buv Zaynab, — dedi Oftob oyim, — endi navbat sizlarningborishlaringizg‘a qoldi.Uchunchi so‘zni O‘zbek oyim oldi:— Shuncha aytdim — bo‘lmadi, yov quvlaptimi bilmadim. Oppoq oyingga qolsa,Kumush opangni ham birg‘a olib ketmakchi.Zaynab bir turluk holga tushdi. Kuchlangandek qilib:— Ular nega ketsinlar! — dedi.Oftob oyim qudasig‘a qarab qo‘ydi:— Ketmasa bo‘lmaydir, buv Zaynab. Bir chekkasi sizning es-hushingiz joyida, manimKumush opangizdan boshqa hech kimim yo‘q, qolsa-ku mayli, biroq meni Kumushsiz o‘ldi,deng. Shunga qolg‘anda qayin onangiz bir oz tushunmay turiptilar.Zaynab yer ostidan qayin onasig‘a ko‘z yubordi. O‘zbek oyim hanuz tirtishib yotqanqudasig‘a qarshi qizishdi:— Qo‘ying-chi, — dedi, — besh-olti kun qizsiz turg‘an kishi bir narsa bo‘ptimi?!— Siz tushunmayapsiz oyi... hali tag‘in dadasi biladilar.— Men senga aytay, Zaynab, — dedi O‘zbek oyim va endi qudasining gapiga quloqsolmay qo‘ydi, — oppoq oyingning hamma mulohazasi sendanga o‘xshaydi. Zaynabsiqilmasmikin, ikki o‘rtag‘a sovuqchiliq oralamasmikin, deb qo‘rqadi. Men: Zaynab sizo‘ylag‘an kelinlardan emas, tegu taxtlik, aslzoda, Kumushni siylamag‘anda ham biznisiylaydi, — desam ham unamaydi...— Meni xudo uriptimi, — dedi Zaynab.Oftob oyim qudasining keyingi gapidan ancha siqildi. Go‘yo o‘zi Kumushni qoldirishg‘atarafdor bo‘lsa ham, faqat Zaynabning kundashlik qilishidan qo‘rqib turg‘andek ko‘rsatilganedi.— Yanglishyapsiz, oyi.— Yanglishsam, yanglishmasam Kumush bu uydan siljimaydir.Oftob oyim bo‘g‘ilib, foydasiz tortishib o‘lturishni tark qildi. Endi bu to‘g‘rida erigamurojaat qilmoqchi edi...Marg‘ilong‘acha aravani Hasanali minadirgan bo‘ldi. Chunki Marg‘ilondan arava minibkelguchi yollanilg‘an kishi bo‘lib, Toshkandga kelishning ertasi kuni hisobini olg‘an edi.Qudalarning qaytishi chinga aylangandan keyin, yo‘l taraddudi boshlandi. O‘zbek oyimbo‘g‘irsoq qovirtirish, talqon tuydirish, to‘qoch yopdirish bilan mashg‘ul bo‘ldi.Oftob oyim eridan ham qo‘lini yuvib qo‘ltug‘ig‘a urgan edi. «Hoji afandi birar yil tursin,deb aytdi. Endi bir yilni o‘zimizcha ko‘rmasak bo‘lmas. Ikki oyog‘imizni bir etukka tiqishimizuyatka o‘xshaydir» deyishi va so‘zga quloq ham solmay — «mehmonxonada hoji bor, senbilan yo‘lakda ezilishib o‘lturolmayman, nomus!» deb burilib ketishi bechorani juda hamesankiratib tashladi. Oxirda Otabekka ham murojaat qilib ko‘rdi. Undan ham asli maqsadnihosil qilolmay, faqat ularnikidan jo‘yalikroq uzr eshitdi. Otabek qayin onasining fikrigaqisman qo‘shilib «Nima bo‘lsa ham besh-o‘n kun og‘irliqni manim uchun o‘z ustingizgaolasiz. Agar men sizning talabingizni ma’qul qiladirg‘an bo‘lsam, ayniqsa qizingizningko‘ngliga shubha keladir... Sizga aytkulugi yo‘q, bu to‘g‘rig‘a manim aralashmog‘im yaxshibo‘lmas. Kundash adovati borasidagi fikrlaringiz to‘g‘ri va lekin ish u darajalarga yetmas,deb o‘ylayman... Juda bo‘lmaganda Kumushning o‘zini oldingizg‘a jo‘natarman, xotirjambo‘ling!» dedi.Oftob oyim shu yo‘sun har tarafdan ham umidsizlanib, mengravsib qoldi. Kumushniko‘rgan sayin allanuchka yuragi achir, judoliq kunlarini aslo tasavvur qilolmas edi. Kumush196