Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

kich kontaktów, opartych na spontaniczności i prawdziwej
wymianie, tworzyła się w okresie majowej kontestacji.
Takie kontakty powstawały w czasie budowy barykad,
w czasie dyskusji i strajków okupacyjnych. Te konfrontacje
z aparatem przemocy były wielką „próbą rewolucji",
obudzeniem się nowej świadomości społecznej.
Idee sytuacjonistów oddziałały inspirująco także na ruch
kontestacji w innych krajach. Wiele pomysłów wypracowanych
w kręgu „I. S." podjęła młodzież w Holandii. Ruch
Provo, chociaż krytykowany przez sytuacjonistów za nie
dość konsekwentnie rewolucyjną postawę, był również silnie
inspirowany przez artystów i intelektualistów i przybierał
podobne formy działania.
OD PROVOTARIATU DO PAŃSTWA KRASNOLUDKÓW
Nazwa Provo użyta została po raz pierwszy w pracy doktorskiej
przedstawionej na uniwersytecie w Utrechcie
przez Woutera Buikhuisena. Nazwano w niej provosami
młodych ludzi zapełniających ciemne kąty ulic i wywołujących
awantury bez widocznego celu; dla przyjemności
i z nudów. Praca, ukazująca szerszy społeczny kontekst
tych chuligańskich zachowań, zyskała sobie dużą popularność
i wkrótce grupy studentów, pisarzy, artystów zaczęły
nazywać siebie provosami, chcąc w ten sposób zamanifestować
swój stosunek do społeczeństwa i uznanych wartości
nauki i kultury. Jedną z czołowych postaci grupy, która
przekształciła się w Ruch Provo, był student filozofii
w Amsterdamie Roel van Duyn. Wiosną 1965 roku Duyn
wraz z kolegami, którzy już przedtem „zaczęli być" provosami,
zetknął się bliżej z działalnością innej, spontanicznie
działającej grupy, stawiającej sobie za cel budzenie
krytycznej świadomości, wyrwanie ludzi z letargu i samozadowolenia,
absurdalnego w obliczu możliwości katastrofy
wojennej i pogłębiających się alienacji społeczeństwa
konsumpcyjnego. Grupa ta, inspirowana przez artystów
i działająca pod kierunkiem poety i aktora Roberta
Jaspera Grootvelda, urządzała co sobotę w centrum miasta
happeningowe i poetyckie widowiska, ośmieszające
działalność reklamy i handlu, ukazujące jałowość postaw
konsumpcyjnych, pozorność kolorowych obrazków dostar-
124