Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

panującego systemu dominują tematy wzrostu, obfitości,
racjonalności, konsumpcji, czasu wolnego, kontestacyjna
utopia domaga się sprowadzenia rozmiarów wzrostu do rzeczywistych
potrzeb i odnalezienia zupełnie innych jego
wskaźników (wzrost jakościowy), zlikwidowania nadmiarów
przez doinwestowanie biednych krajów zagrożonych nędzą
i odrzucenia obfitości jako wartości naczelnej, wskazując
na jej ubezwłasnowalniającą silę. Nowa utopia odwołuje
się do intuicji, uczuć, innych porządków rzeczywistości niż
porządek narzucony przez operacyjną racjonalność, do
twórczości, żąda likwidacji pojęcia „czas wolny", ukazując
społeczeństwo, w którym cały czas będzie uwolniony od
przymusów narzuconych przez panującą klasę, a praca
przekształci się w swobodną twórczość. Kontestacja, kwestionując
zastaną rzeczywistość, tworzy podstawy zmiany
totalnej „historycznego systemu działania". Ruch ten, będący
w fazie formowania się, charakteryzuje wyraźna przewaga
utopii nad ideologią. Zarysy tej utopii, wyłaniające
się z różnych prac powstających w środowisku intelektualistów,
jak i w manifestach walczącej młodzieży, przedstawiliśmy
w rozdziale poprzednim. Trudno przewidzieć, jak
przebiegać będzie dalszy proces formowania się ruchu protestu
w krajach zachodnich. Na razie został on „wchłonięty"
przez systemy mające dużą zdolność homeostazy. Podjęcie
nierównej walki, ujawnienie konfliktów, nie jest jednak
drobnym faktem, który można wymazać z pamięci społecznej,
nie należy więc pomniejszać znaczenia tego pierwszego
kroku.
20*