Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

ozdźwięk między rzeczywistością a jej przedstawieniami
zarysował się szczególnie ostro.
BUNT INDYWIDUALNOŚCI PRZECIW PRESJOM SYSTEMU
Mit wspaniałej Ameryki — ostoi demokracji i wolności dla
całego świata — budził wątpliwości wielu pisarzy już wtedy,
gdy Ameryka dopiero stawała się ekonomiczną i polityczną
potęgą.
„Kiedy tak Ameryka ścina się nam w formie rodzimego
prostactwa ciężko gęstniejąc w mocarstwo,
A protest jak bąbel w płynnej masie pojawia się
i ginie westchnieniem, a masa twardnieje,
Smutnie uśmiechnięty rozważam, jak kwiat opada, aby
stał się owoc, owoc gnije, aby była ziemia...
Lecz co do dzieci moich, to chciałbym, aby się z dala
trzymały od krzepnącego centrum, korupcja
Nigdy nie była przymusem, a kiedy u stóp molocha
legły miasta, pozostają wciąż góry..." l36
Ten wiersz Lśnij, ginąca republiko J. Robinsona Jeffersa,
którego twórczość rozwinęła się już w pełni w pierwszym
dwudziestoleciu naszego wieku, w swej atmosferze nie odbiega
od różnych literackich prób oceny sytuacji własnego
kraju podejmowanych przez kontestatorów z lat 1968—1970.
Wydaje się, że w ruchu młodzieży amerykańskiej wyraża
się szczególnie silnie wpływ pewnych nurtów literatury
i poezji tego, kraju. Mówiąc o tym, nie chcemy sugerować,
iż następuje tu powtórzenie lub bezpośrednia kontynuacja
idei wyrażanych w dziełach literackich. Z drugiej jednak
strony pokolenie młodych Amerykanów wychowało się
w kręgu tej tradycji, wpływ jej jest więc bardziej bezpośredni
niż wpływ surrealizmu. W kontestacyjnych tekstach
Występują charakterystyczne dla literatury amerykańskiej
tematy: przerażenie rozrastającym się miastem oraz nasilające
się poczucie samotności w anonimowym tłumie i sztucznym
środowisku; tęsknota za naturą, dążenie do utrzymania,
odzyskania utraconej więzi z przyrodą; sprzeciw
Wobec ról społecznych narzucających jednostce sztywny
J. R. Jeffers, Wiersze, prze). Z. Ławrynowicz, Warszawa 1968, s. 32.
253