Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
świata podawane są tu w formie odpowiadającej regułom<br />
naukowych analiz, zachowane jednak zostaje charakterystyczne<br />
dla utopii zabarwienie emocjonalne, dzięki któremu<br />
rzeczywistość istniejąca ukazuje się jako skrajnie zła<br />
i niemożliwa do naprawienia, postulowana zaś jako pełny<br />
triumf ludzkości nad wszelkimi niedolami społecznej i jednostkowej<br />
egzystencji. Ten rodzaj utopii staraliśmy się<br />
odtworzyć na podstawie pisma Marcusego, Illicha, Garaudy'ego<br />
i Lefebvre'a. Mimo wielu wątpliwości co do faktycznych<br />
rozmiarów inspiracji i powiązań tych autorów z ruchem<br />
młodzieży, ich koncepcje w swych zasadniczych treściach<br />
są zbieżne z wyobrażeniami kształtującymi się wewnątrz<br />
<strong>kontrkultury</strong>. Utopie te konstruowane są wedle<br />
znanego wzoru ukazującego opozycję rzeczywistości istniejącej<br />
— pozornej i rzeczywistości utopijnej — prawdziwej.<br />
W sferze tego, co realne, lecz pozorne, świat jest absurdalny,<br />
zawodzą więc próby ujmowania go za pomocą racjonalnych<br />
reguł myślenia.<br />
Również historia w tej wizji świata jest raczej terenem<br />
chaosu niż porządku, raczej narastaniem konfliktów i represji<br />
niż postępem. Historia nie realizuje żadnych nadrzędnych<br />
celów, nie jest również „królestwem rozumu". Postrzegana<br />
jest jako zbiór nie powiązanych, groźnych lub pomyślnych<br />
wydarzeń albo jako rozwój form dominacji i niewoli.<br />
Zgodnie z koncepcją historii jako odwróconego postępu<br />
— reprezentowaną przez Herberta Marcusego — równolegle<br />
z rozwojem form represywności rośnie możliwość<br />
zniesienia represji. Wraz z postępem technicznym rozszerza<br />
się zakres tego, co możliwe, w porównaniu z tym, co realne.<br />
W procesie historycznym rozwija się wolność potencjalna,<br />
a zarazem maleje wolność rzeczywista. Współwystępowanie<br />
dwu rodzajów sprzecznych ze sobą ciągłości, powiązanych<br />
mechanizmem sprzężenia zwrotnego: narastania wolności<br />
potencjalnej i narastania represji, wymaga radykalnego<br />
zerwania, odrzucenia historycznej kontynuacji, wyobrażenia<br />
sobie zupełnie nowego porządku ludzkiego świata<br />
i sposobu ludzkiego istnienia. Historia jest zła, ponieważ doprowadziła<br />
nas do teraźniejszości, teraźniejszość zaś odsłania<br />
coraz nowe wymiary absurdu i perspektywy zniszczenia.<br />
W sferze rzeczywistości prawdziwej, zawartej w wyobraźni,<br />
świat podporządkowany jest wartościom, które pozwa-<br />
274
Change language