Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

I. KONTESTACJA APARATU PRZEMOCY
— PRÓBA POLITYCZNEGO SAMOOKRESLENIA
1. AKTYWNOŚĆ SPONTANICZNA I ZORGANIZOWANA
Programowa „antyorganizacyjność" kontestacji, przeciwstawienie
wartości spontanicznego działania wykonywaniu
narzuconych z zewnątrz zadań charakteryzuje ogólne nastawienie
do istniejących organizacji społeczno-politycznych
i określa swoiste formy organizacyjne ruchu. Opozycja ta
nie jest jednak wyrazem odrzucenia wszelkiej organizacji
w imię dezorganizacji. Proces aktywizacji politycznej młodzieży
przebiegał równocześnie w ramach organizacji i poza
nimi, był wybuchem spontanicznego protestu i zarazem
tworzenia form działania nadających sens tej spontaniczności.
Te dwie tendencje: zakwestionowanie organizacji i poszukiwanie
przejścia od spontaniczności burzącej wszelki
ład organizacyjny do zorganizowanego działania były w ruchu
kontestacji równie wyraźne. Zakwestionowanie dotyczyło
zarówno organizacji w ogólnym znaczeniu — jako
układu wyznaczającego cele i sposoby działania oraz typy
międzyludzkiej relacji, jak i jej form konkretnych przeciw
którym stawiano konkretne zarzuty: reprezentowanie
interesów administracji wyższych uczelni wbrew interesom
studentów, emancypacja celów organizacji jako autonomicznego
systemu w stosunku do celów zbiorowości, której miała
służyć itp.
Spontaniczność — jako przeciwstawienie organizacji —
nie była zaprzeczeniem wszelkiego celowego działania.
Uczestnicy wydarzeń paryskich rozróżniali wyraźnie, w jakim
znaczeniu są programowo antyorganizacyjni. Organizacja
rewolucyjna „typu tradycyjnego" zabija spontaniczność,
prowadzi do usztywnienia form działania, utrwalenia
równie fałszywych, choć nowych — obrazów świata. Odrzucano
więc zasadę przedstawicielstwa, pośrednictwa, gdyż
ułatwia ona wyodrębnianie się elit aktywistów monopoli-
2 — A. Jawłowska 17