Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

III. RUCH JAKO UTOPIA REALIZOWANA
1. NOWE UTOPIE
Dopóki ludzkie pragnienia nie zostaną uświadomione i zobiektywizowane
w obrazach innych niż te, których dostarcza
codzienność, nie powstaje możliwość wykroczenia poza
nią. Granice między tym, co możliwe, i tym, co nierealne,
Przesuwają się nieustannie, jednak wyobraźnia ludzi współczesnych
z trudem wybiega naprzód poza przeżywane wartości
i formy organizacji społecznej. „Twórcy socjologii,
filozofowie i intelektualiści ubiegłego wieku tworzyli obrazy
społeczeństwa idealnego, stające się podstawą oceny aktualnego
stanu i motywacji rewolucyjnych dążeń. Dzisiaj
koncentrują się na mierzeniu i analizowaniu tego, co
jest. Pozostały nam jedynie skompromitowane utopie technologiczne."
1 Stwierdzenie autora książki poświęconej
utopiom realizowanym, jakie tworzy ruch wspólnotowy
w Stanach Zjednoczonych, nie jest chyba zupełnie słuszne.
W ciągu ostatnich lat dziesięciu nastąpił wyraźny zwrot
w kierunku utopijnego myślenia, wywołany zaostrzeniem
się konfliktów politycznych i społecznych w skali świata
oraz narastaniem poczucia zagrożenia ubocznymi skutkami
rozwoju nowych technologii. Jest to jednak temat odrębny;
interesują nas utopie powstające w kręgu kontrkultury
oraz programowy utopizm jako jedna z cech charakterystycznych
kontestacyjnych ruchów młodzieży.
„W pierwotnym sensie utopią było to, co «jest nigdzie»
— pisze Batałow. Budowano czasoprzestrzenne wymiary
Utopii nie zastanawiając się, czy jest ona możliwa do urzeczywistnienia.
Dopiero interwencja nauki spowodowała, że
1 K. Melville, Communes in the Counter Culture. Origins, Theories,
Styles oj Life, New York 1972, s. 31.
263