Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
pancerz, uniemożliwiający jej bycie sobą, w ramach społecznie<br />
akceptowanych wzorów zachowań, sprzecznych<br />
z autentycznymi potrzebami i uczuciami; dążenie do odbudowania<br />
wartości uczuć, spontaniczności, szczerości ekspresji;<br />
odczucia zawodu i rozgoryczenia: sen o Ameryce, najwspanialszym<br />
kraju świata, nie został spełniony; sprzeciw<br />
wobec wyobcowywania się elit władzy, skorumpowanych leaderów<br />
wielkich korporacji; utrata wiary w doskonałość<br />
amerykańskiej demokracji.<br />
Portrety amerykańskiego społeczeństwa i aparatu władzy<br />
przedstawione w powieściach Sinclaira Lewisa, Dreisera,<br />
Dos Passosa czy Warrena, protest przeciw potworności<br />
wojny wyrażony w Nagich i martwych Normana<br />
Mailera — są nie mniej drapieżne i na pewno nie mniej<br />
wnikliwe niż kontestacyjna krytyka ustroju społecznego.<br />
Problemy jednostki zagubionej w zdepersonalizowanym<br />
świecie ukazywały wielokrotnie współczesna literatura,<br />
film, teatr. Przyglądając się treściom książek, sztuk i filmów<br />
ostatniego dwudziestolecia odnosi się wrażenie, że<br />
sprzeciw wobec kultury wyrażony w latach ostatnich nie<br />
jest czymś szczególnie nowym. Treści te wyrażone w literackiej<br />
formie, nie wywołały szoku. Zdumienie natomiast<br />
wywołał fakt, że młodzież powtórzyła to raz jeszcze, podejmując<br />
przy tym aktywny bunt wobec nie kamiennego<br />
już, lecz plastykowego świata. Poczucie klęski głoszonych<br />
ideałów i świadomość rozdźwięku między potrzebami samorealizacji,<br />
integracji osobowości a jednostronnym działaniem<br />
ukierunkowanym na sukces, widziany jedynie w wymiarach<br />
pieniądza i kariery, było przeżywane przez wąskie<br />
kręgi niekonformistycznych intelektualistów. W latach<br />
ostatnich świadomość ta stała się zjawiskiem bardziej powszechnym.<br />
Trudno powiedzieć, w jakim stopniu literatura<br />
oddziałała bezpośrednio, kształtując postawy i sposób<br />
odczuwania młodzieży. Wydaje się, że i w literaturze, i w<br />
postawach kontestacyjnych wyrażają się podobne dążenia<br />
i ludzkie potrzeby zablokowane przez istniejący system<br />
społeczny. O oddziaływaniach bezpośrednich czy może nawet<br />
o kontynuacji można mówić w dziedzinie literatury<br />
beatników. Motywy spontaniczności, intensywnych przeżyć<br />
jako najwyższej wartości, potępienie społeczeństwa niszczącego<br />
autentyczność życia występują wyraźnie w książkach<br />
Jacka Keruaca z tamtego okresu. W imię tych war-<br />
254
Change language