Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

nowi hermetyczną zasłonę między nim samym a całą zewnętrznością.
System produkcji i organizacji społecznej, który nie będzie
kaleczyć osobowości, lecz sprzyjać jej rozwojowi, musi
być podporządkowany celom odpowiadającym podstawowym
ludzkim potrzebom i pragnieniom. Będzie to społeczeństwo
oparte na zasadzie wolności, w przeciwstawieniu
do represji i przymusu; na zasadzie przyjemności i zabawy,
w przeciwieństwie do narzuconego obowiązku; na zasadzie
twórczości będącej zaprzeczeniem produktywności; na zasadzie
współdziałania, w przeciwstawieniu do współzawodnictwa;
na zasadzie egalitaryzmu, wykluczającego dyskryminację
i podziały społeczne; na zasadzie pokojowego współistnienia
ze wszystkimi narodami i państwami, wykluczającego
wojny, agresję, których nie usprawiedliwiają żadne
wyższe racje.
Wolność rozumiana jest jako likwidacja dzielących ludzi
barier społeczno-kulturowych. Być wolnym to nie tylko
uwolnić się od różnych presji ograniczających pole możliwych
wyborów, lecz także mieć zapewnione warunki obiektywne
realizacji dokonanego wyboru: własnego stylu życia,
rodzaju pracy, środowiska itp. Wolność jest więc wyzwoleniem
świadomości ze schematów wyznaczających sztywne
ramy kontaktów z ludźmi i rzeczami, a jednocześnie
konkretną, a nie tylko teoretycznie lub potencjalnie założoną
działalnością, komunikowaniem siebie innym, współuczestnictwem
w tworzeniu nowych form społecznych
i wartości kultury. Społeczeństwo oparte na zasadzie wolności
powinno więc umożliwić realizację wolności „ku czemuś"
bardziej niż „od czegoś". Rozszerzanie wolności to
rozszerzanie kontaktu ze światem i innymi ludźmi. Zagrożenie
wolności stanowią bezosobowe mechanizmy współczesnej
cywilizacji i organizacji społecznej, a nie konieczność
respektowania cudzych potrzeb i dążeń. Izolacja jednostki
czyni ją wobec tych mechanizmów całkowicie bezbronną.
Szansą zachowania własnej odrębności staje się
więc nie obrona prawa do samotności i izolowanie siebie
od innych, lecz zacieśnienie autentycznych kontaktów, poczucie
solidarności wobec wspólnych zagrożeń. Realizować
swoją wolność to także walczyć o nią dla innych. W tej
walce powstaje wspólnota.
280
Wolność i wspólnota — przeciwstawiane sobie w indy-