Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

kontrkultury twierdzą, iż jej cechą charakterystyczną jest
właśnie stan permanentnej utopii konkretnej, przeżytej
w czasie niezwykłych wydarzeń. Utopia dokonująca się
i tworzona kolektywnie, „utopia z dnia na dzień" udowodniła
możliwość swego istnienia poprzez wydarzenia majowe
w Paryżu, ruch wspólnotowy w USA, kontestacyjne zespoły
teatralne i muzyczne, alternatywne instytucje, komitety
działania, gigantyczne festiwale, jak Woodstock czy
Chicago. 4
Hasła samorządzenia (1'autogestion) i permanentnej zmiany
stanowią centrum, wokół którego tworzy się obrazy nowego
społeczeństwa. Ten typ utopii „dąży do realizacji człowieka
totalnego" przez „odzyskanie samego siebie" i organizowanie
własnego mikrośrodowiska. W toku działania nastąpiło
ożywienie utopijnego myślenia, uruchomienie wyobraźni,
pozwalające widzieć wielorakie możliwości zmiany
własnego życia. Akceptacja społeczeństwa nieustabilizowanego
otwierała pole różnym projektom i pobudzała indywidualną
inwencję. Jednocześnie jednak w utopiach tych odżyły
stare, dobrze z historii znane treści. Jedynie władza
rad robotniczych i studenckich może stworzyć warunki powstania
społeczeństwa, w którym zrealizują się założenia
nowej utopii — twierdzili studenci w czasie wydarzeń majowych.
Rewolucja musi doprowadzić do przywrócenia bezpośrednich
stosunków między przedmiotem, który człowiek
produkuje, a nim samym. Jest to możliwe dzięki zniesieniu
prywatnej własności środków produkcji. Człowiek odzyska
siebie, gdy będzie produkował nie dla zaspokojenia potrzeb
życiowych, lecz dla zaspokojenia potrzeb twórczych. Drugim
warunkiem pogodzenia pracy z twórczością, kształcenia
z badaniem, jest zastąpienie parlamentaryzmu federalizmem
opartym na systemie koordynacji i bezpośrednich
kontaktów między członkami zbiorowości. Decydować powinni
przedstawiciele środowisk lokalnych, małych grup
umożliwiających kontrolę decyzji. Samostanowienie i permanentna
zmiana, będąca dostosowywaniem środowiska do
ruchomych ludzkich potrzeb — stanowiące warunki, a zarazem
cele nowej kultury — okazały się perspektywą realną
w świetle eksperymentów podejmowanych przez
4 Szerszy opis ruchu wspólnotowego — utopii realizowanej — przedstawiony
został w rozdziale „Nowy styl życia".
268