Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

porządkowania, zredukować do niezbędnego minimum kontakty
bezosobowe i funkcjonalne. Zasada konkurencji jest
niszcząca nie tylko w sferze wartości konsumpcyjnych
i prestiżowych, lecz i we wszelkich aspektach samodoskonalenia
się jednostki, w jej działalności twórczej i zachowaniach
moralnych. Nie należy „być lepszym od innych",
można natomiast być innym niż pozostali.
Rezygnacja z rywalizacji umożliwia przyjęcie zasady egalitaryzmu
posuniętego do skrajnych granic. Jeżeli wszyscy
są równi, nie ma o co współzawodniczyć. Egalitaryzm dotyczy
nie tylko poziomu ekonomicznego, równości szans
szczęśliwego życia ludzi wszelkich ras, narodowości, wierzeń
czy obyczajów. Egalitaryzm realizuje się przede wszystkim
przez zapewnienie ludziom równego udziału w tworzeniu
kultury i kierowaniu życiem społecznym Dotyczy
możliwości podejmowania społecznie ważnych decyzji i rzeczywistych
możliwości kontroli ich realizacji. Zasada egalitaryzmu
wyklucza także kult wszelkiego rodzaju przywódców,
bohaterów, ekspertów jako tych, którzy mają monopol
na wiedzę i skupiają w swych rękach możliwości manipulowania
ludźmi. „Wszyscy powinni wiedzieć wszystko"
— głosiły hasła na murach Odéonu w czasie francuskich
wydarzeń majowych. Społeczeństwo musi być urządzone
tak, by nie było w nim uzasadnień dla elitaryzmu i możliwości
tworzenia się elit. Trzeba tak zorganizować świat,
aby nie było w nim miejsca dla „kapłanów" wiedzy czy
sztuki ani dla bohaterów.
Warunkiem istnienia ludzi jako gatunku jest respektowanie
zasad pokojowego współżycia między narodami,
a więc likwidacja wszelkich zbrojnych konfliktów W wizjach
społecznych kontestatorów nie ma miejsca na żadne
akty przemocy czy agresji politycznej, nie ma wartości,
które by takie akty usprawiedliwiały.
Kontestacyjne utopie obejmują ogólne formy społecznej
egzystencji ludzi, tworzą zasady, na których powinny się
opierać wszelkie relacje między grupami i między jednostką
a zbiorowością, ustanawiają cele, którym służyć mają instytucje,
system produkcji i inne rodzaje organizacji Respektowanie
tych zasad i zniesienie rozbieżności między celami
jednostkowymi i grupowymi umożliwi stałe przekształcanie
społecznego środowiska, które — zdaniem kontestatorów
— powinno rozwijać się i zmieniać równolegle
282