Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

na i Components oj the National Culture Perry Andersona.
Inne próby rekonstrukcji przeszłości przedstawiają
na razie zlepek różnych wątków wyrwanych z wielu kontekstów
i pomieszanych jak w kalejdoskopie. Nie składa
się z nich jednak koherentna całość.
Jeśli więc można mówić o tradycji Ruchu lub też raczej
o pierwszych próbach konstruowania tradycji, trzeba pamiętać,
że albo „pochwała tradycji okazuje się pochodna
w stosunku do akceptacji wartości o zasadniczo pozaczasowyrn
charakterze", albo „dawność jest ewokowana wtórnie
dla dodania powagi ideom wyznawanym ze względu na
zgoła inne wartości". 124 Jakie są jednak relacje między
świadomie wyrażonym stosunkiem do przeszłości i współczesności
a rzeczywistą obecnością pewnych idei, wartości,
treści w ideologii i światopoglądzie ruchu kontestacji, niezależnie
od tego, na ile ich nosiciele zdają sobie sprawę
z ich zbieżności z podobnymi treściami, wyrażonymi w innym
czasie
Przechodzimy tu do kwestii drugiej: czy fakt obecności
w myśleniu i działaniu kontestatorów pewnych idei, koncepcji
sztuki, środków ekspresji dawniej ukształtowanych
świadczy, iż mamy do czynienia z „tradycją", czy też ze
zbieżnością wynikającą z innych przyczyn Wprawdzie kontestacyjne
teksty odwołują się niekiedy do Tzary czy Bretona,
Whitmana, Williamsa, Marcusego i Fromma, jednak
częstość występowania i sens tych odniesień nie odpowiada
rzeczywistym podobieństwom kontrkultury i znacznie
wcześniej powstałych koncepcji sztuki i krytyki społecznej.
,,Obecność" ta nie jest więc przypadkowa, a zarazem nie
wydaje się być czymś z „tradycją" tożsamym. Trudno doszukiwać
się przyczyn zbieżności w analogiach historycznych,
gdyż idee „powtórzone" przez kontestatorów tworzyły
się w różnych okresach i w różnych warunkach społecznych.
Pewne wspólne elementy zawierają się raczej
w typach konfliktów eksponowanych przez ruch kontrkultury
oraz myślicieli i artystów starszej generacji.
Być może narastanie konfliktów nie rozwiązanych,
choć dawno uświadomionych, powoduje podobieństwo reakcji,
wynikające z tożsamości sytuacji egzystencjalnej
123 Zob. student Power.
124 J. Szacki, Tradycja, s. 159—160.
16* 243